W dokumentach pojawią się 2 pseudonimy, ale chodzi o jedną osobę. Dekomunizacja armii francuskiej była niezbędna.
– k. 192 Notatka służbowa dot. operacji przerzutu do Polski agenta ps. Romarin, Tajne spec. znaczenia, Egz. poj.
Jeden z wartościowych agentów Zarządu II Sztabu Gen.- ps. Romarin zwrócił się z prośbą do Centrali o umożliwienie mu odwiedzenia Polski w okresie letnim 1976 roku.
Agent jest starszym oficerem sił powietrznych jednego z państw NATO, ostatnio przeniesiony do rezerwy, jednakże nadal pozostaje w siłach powietrznych jako pracownik cywilny i posiada dostęp do materiałów wartościowych i tajnych.
W ciągu 20-letniej pracy agenta dla Zarządu II Sztabu Gen. przekazywał on wiadomości i materiały ze swego miejsca pracy. Dostarczał rocznie średnio 25-30 cennych materiałów dotyczących: planów mobilizacyjnych, ochrony i obrony ważnych obiektów o znaczeniu strategicznym i operacyjnym, wyposażeniu i modernizacji sił zbrojnych- zwłaszcza sił powietrznych, przeprowadzanych ćwiczeń i szkoleń oraz zasad użycia sił powietrznych.
Szczególnie cenne materiały przekazywał kilka lat temu, w okresie kiedy służył w jednej z komórek NATO na terenie RFN. Materiały przekazane przez niego w owym czasie dot. systemu obronnego NATO.
Wykaz cenniejszych materiałów przekazanych przez agenta w ostatnim okresie przedstawia załącznik.
Pion Operacyjny Zarządu II Sztabu Gen. proponuje przychylić się do prośby agenta Romarin i przerzucić go do Polski na okres 10-15 dni wiosną 1976 roku w celu:
1 Zadośćuczynienia jego prośbie odwiedzenia Polski jako rekompensatę za długoletnią działalność wywiadowczą dla Polski.
2 Wykorzystania jego pobytu w Polsce do dalszego wiązania go z nami i gruntownego przeszkolenia, szczególnie w zakresie pracy werbunkowej oraz w dziedzinie nowych form pracy i łączności wywiadowczej w zmienionej sytuacji międzynarodowej.
Biorąc powyższe pod uwagę, Pion Operacyjny Zarządu II Sztabu Generalnego zwraca się z prośbą o wyrażenie zgody na dokonanie operacji przerzutu Romarin do Polski zgodnie z załączonym planem szczegółowym.
– k. 193 Wykaz cenniejszych materiałów dostarczonych w ostatnim okresie przez Romarin, Tajne spec. znaczenia, Egz. poj.
1 Zasady użycia lotnictwa myśliwskiego
2 Zasady użycia sił powietrznych w ramach Powietrznej Obrony terytorium kraju
3 Zasady użycia lotnictwa rozpoznawczego
4 Sprawozdania z odpraw i narad na wysokim szczeblu sił powietrznych, a między innymi Doradczej Komisji do spraw kadrowych i rezerw sił powietrznych
5 Materiały z odprawy dowódców Okręgu Lotniczego, na której poruszano między innymi zagadnienia mobilizacyjne Okręgu Lotniczego
6 Założenie, opis oraz opracowanie wraz z wnioskami z ćwiczeń powietrznych „DATEX”
7 Organizacja obrony terytorialnej kraju
8 Organizacja i dyslokacja sił powietrznych
9 Opis ćwiczenia zorganizowanego na szczeblu państwa „MANAT-75”
10 Plan szkolenia wojsk łączności na 1976 rok
11 Sprzęt bojowy produkowany przez zakłady „Matra”
12 System łączności R-70 /zestaw całościowy/
13 Opis poszczególnych baz lotniczych i niektórych stanowisk dowodzenia
[płk mgr J. SĄCZEK]
Wykonano egz. pojed.
Poz. ks. masz. …
Wyk. druk. RS- por.
Dnia 19.2.1976 r.
– k. 250 Analiza sprawy agenta „Romarin” w aspekcie propozycji odmrożenia, Tajne spec. znaczenia, Egz. poj.
1 Dane personalne /…/
„ROMARIN” pochodzi z rodziny robotniczej. Ojciec był drwalem i posiadał niewielką ilość ziemi wraz z własnym domem. Ojciec nie żyje, a w domu tym mieszka aktualnie matka i brat „ROMARIN”. W latach 1942-45 „ROMARIN” działał we francuskim ruchu oporu, był komisarzem efektywu [sic] FTPF /Wolni Strzelcy i Partyzanci Francuscy/, w departamencie Haute Savoie. W tym czasie był nierejestrowanym członkiem KPF.
Po wojnie został zweryfikowany przez władze wojskowe Francji do stopnia porucznika w wojskach lotniczych /radiolokacja/. Służbę wojskową pełnił na różnych stanowiskach sztabowych w siłach powietrznych, na terenie Francji, z krótką przerwą /1962-64/, kiedy to służył w sztabie 1 CATAC, na terenie RFN.
„ROMARIN”- jako komunista- utrzymywał kontakty z wypróbowanymi towarzyszami, członkami KPF, których znał jeszcze z czasów Ruchu Oporu. Ograniczał je wyłącznie do miejsca zamieszkania /Le Tour/ i przy zachowaniu zasad konspiracji. Francuskie władze bezpieczeństwa udowodniły mu przynależność do lewicowego ruchu oporu, ale na podstawie posiadanych danych nie ustaliły jego formalnej przynależności do partii. Lewicowe przekonania stale rzutowały na jego karierę wojskową. W czasie pełnienia służby wojskowej był kilkakrotnie przesłuchiwany na okoliczność swoich poglądów i działalności w lewicowym ruchu oporu.
Żona „ROMARIN” była z pochodzenia Czeszką. Miał z nią troje dzieci. „ROMARIN” rozszedł się z nią z powodu /…/. Informował nas, iż czeskie pochodzenie żony było w pewnym momencie powodem zastrzeżeń władz. „ROMARIN” twierdził, że żona nic nie wiedziała o jego nielegalnej pracy. W roku 1975, na własną prośbę, przeszedł do rezerwy i do chwili zamrożenia w 1977 r. był odpowiedzialnym za sprawy szkolenia rezerwy w IV OL.
Na podstawie Biuletynu Francuskich Sił Zbrojnych ustaliliśmy, iż w 1980 r. otrzymał stopień pułkownika rezerwy. Jest wykazywany jako członek komisji konsultacyjnej do spraw rezerwy /kadr/ sił powietrznych- informację na ten temat uzyskano 15.02.1979 r. Ponadto z w/w biuletynu wynika, że w 1980 r. otrzymał wyróżnienie MON z wpisaniem do akt za wysiłek w szkoleniu rezerwy.
2 Przebieg działalności wywiadowczej i współpracy z Zarządem II
W 1946 roku „ROMARIN” związał się z wywiadem jugosłowiańskim. Pozyskał go niejaki Philippe BRETON, działacz KPF jeszcze z okresu przedwojennego. Według danych uzyskanych od „ROMARIN” zgodził się on na współpracę, ponieważ dobrze znał Breton’a i chciał pracować dla któregoś z państw socjalistycznych. Pracował dla tego wywiadu do roku 1948. Twierdzi, że nie znał żadnego obywatela jugosłowiańskiego i nie przekazywał im swojego zdjęcia.
W roku 1952 „ARMAND” proponuje wśród innych osób do werbunku „ROMARIN”, na sugestię agenta ps. GIL, znajomego z ruchu oporu /w tym czasie, od 1953 r., „ROMARIN” przekazywał nam materiały za pośrednictwem CARLO i ALICE, którzy brali je rzekomo dla celów szkoleniowych/. Centrala nie podjęła wówczas sprawy jego werbunku, ponieważ z tytułu służby wojskowej był podwładnym agenta GISELE. „ROMARIN” był rozpracowywany, przygotowywany do werbunku lub zbierania o nim dane przez Gil’a, Gisele, Carlo i Alice, jednak nie wiedział, iż pracują oni dla wywiadu /Szefem agenturalnej sekcji romańskiej w Centrali był w tym czasie Marcel KOT vel Abram SZTERENZYS, który pracował w Centrali do roku 1953 i podobno mieszka nadal w Warszawie/.
Pozyskanie „ROMARIN” do współpracy nastąpiło w 1956 r. Propozycję współpracy złożył mu wówczas Alice. „ROMARIN” nie przyjął propozycji, ponieważ słabo znał Alice i obawiając się prowokacji poprosił, by ten przyszedł ponownie w towarzystwie ktorejś z dobrze znanych mu osób. Na kolejne spotkanie Alice przyszedł w towarzystwie agenta Basile i wówczas „ROMARIN” zgodził się bez żadnych zastrzeżeń. Został przekazany na kontakt GILowi, z którym pracował do 1957 r., to jest do chwili oddelegowania Gila do Algierii.
„ROMARIN” nie mogąc się doczekać kontaktu z nami, w roku 1961 podjął z inicjatywy Basile pracę dla GRU. Działalność ta trwała do 1964 r., kiedy to aresztowano grupę radzieckich agentów, a wśród nich adresówkę „ROMARIN”, której nie znaliśmy. Towarzysze radzieccy nigdy nie udzielili mu i nam wyjaśnień w tej sprawie. W tym samym roku, na własną prośbę „ROMARIN” zostaje zamrożony. W połowie 1966 r., po naszej interwencji, przedstawiciel GRU odbywa z nim ostatnie spotkanie i „ROMARIN” przechodzi na nasz kontakt.
Z posiadanych dokumentów wynika, że następujący agenci znali „ROMARIN”: Alice, Basile, Carlo, Gil, Gustav, Tom, Lucile oraz aresztowani w 1977 r. agenci radzieccy Georges BEAUFILS i Lucien BERNARD.
„ROMARIN” został zamrożony w wyniku aresztowania grupy G. Beaufils’a w październiku 1977 r.
Alice: oficer rezerwy, zwerbowany w 1953 r. W roku 1959 zamrożony w związku z wyjazdem do Algierii. Współpracę wznowiono w 1965 r. Do zamrożenia w roku 1977 wykorzystywany do łączności z Basile.
Basile: pracował z nami od 1956 r., zamrożony w 1957 r. w związku z wyjazdem do Algierii. W latach 1961- 64 wykorzystywany przez GRU. W 1965 r. przekazany Zarządowi I. Współpracował do chwili zamrożenia w 1975 r. Do zamrożenia doszło na jego prośbę. Motywował to chęcią zaangażowania się w pracę społeczną przy pomocy przyjaciół z Partii Socjalistycznej, dzięki którym zamierzał zrobić karierę polityczną. Do 1980 lub 81 roku pełnił służbę w 27 DPAlp. Z dostępnych materiałów wynika, że kariery politycznej nie zrobił.
Carlo: pracował w Zarządzie II od połowy 1958 r. Po okresie zamrożenia wznowiono współpracę w 1964 r. Był wykorzystywany w charakterze rezydenta. Zamrożony od 1977 r. Mieszka w Strasburgu.
Gil: były rezydent, zmarł w 1976 lub 77 roku /informował o tym „ROMARIN”/.
Gustav: agent od 1952 r. W 1957 r. zamrożony. Po sprawie Armanda w 1958 r. i zamrożenia działalności na terenie Francji utracono z nim kontakt.
Tom: pozyskany w kraju działacz lewicowy /stąd luźna znajomość z „ROMARIN”. W 1957 r. przerwał łączność. Ze względu na brak wartości i nieufność do Centrali „zrezygnowano” z wykorzystania go i przekazano teczki do Centrali /w 1963 r./.
Lucile: agent w rezydenturze Gila. Łączność utracono po wyjeździe Gila do Algierii w 1957 r. Znał „ROMARIN”, lecz nie na bazie wywiadowczej.
Z oficerów Centrali osobiście znali „ROMARIN”: płk Sączek, płk Dopierała, ppłk Smyczyński i mjr Ziarko.
Zdrajcy Trojan i Bryn nie znali „ROMARIN” /t. 272/63 s. 22/. Stara agentura francuska nie była rejestrowana w kartotekach służb specjalnych.
3 Podjęte przedsięwzięcia sprawdzające
Informacje, które posiadamy o „ROMARIN” oraz zapewnienia o jego lojalności zostały zebrane głównie za pośrednictwem jego towarzyszy z Ruchu Oporu oraz służby w siłach zbrojnych Francji. W początkowym okresie współpracy z nami były to informacje fragmentaryczne, wymagające szeregu uściśleń. Pogłębione dane o agencie, jego rodzinie i otoczeniu, zebrano podczas operacji odmrożenia „ROMARIN” w 1968 r. Informacje te potwierdzono później podczas spotkań z „ROMARIN”.
W trakcie dotychczasowej współpracy nie prowadzono specjalnych przedsięwzięć /np. kombinacji operacyjnych/ mających na celu sprawdzenie lojalności i prawdomówności „ROMARIN”, lecz bazowano głównie na uzyskanych danych, ocenie jego zachowania się w różnych okresach współpracy oraz ocenie przekazanych przez niego materiałów. Ponadto kilkakrotnie wymieniano informacje z towarzyszami z GRU.
Dotychczasowa ocena lojalności „ROMARIN” wypadła dla niego pozytywnie.
4 Elementy obciążające „ROMARIN” przed francuskim KW
a „ROMARIN” znany był służbie bezpieczeństwa ze swej działalności w lewicowym ruchu oporu oraz z postępowych poglądów politycznych. Wiedzieli również o tym jego przełożeni. W wyniku takiej oceny „ROMARIN” był między innymi przedterminowo odwołany ze sztabu 1 CATAC w RFN i skierowany do komórki o mniejszych możliwościach wywiadowczych- na terenie Francji.
b „ROMARIN” znany był osobom sympatyzującym z lewicą i członkom KPF. Kontakty te zawężał do wąskiej grupy najbardziej sprawdzonych i lojalnych wobec niego towarzyszy.
c Po wojnie indochińskiej przebywał wraz z grupą innych oficerów podejrzanych o poglądy lewicowe w ośrodku dyspozycyjnym Departamentu Kadr MON.
d Znali go również aresztowani w 1977 r. agenci G. Beaufils i L. Bernard. Pierwszy z nich był inicjatorem pozyskania „ROMARIN” przez GRU. Nie posiadamy danych, jakie informacje o „ROMARIN” posiadali pozostali /spaleni/ członkowie agentury, która pracowała z GRU. Z publikowanych informacji wynika, iż żadna z tych osób nie obciążyła „ROMARIN”.
5 Wnioski
a W dotychczasowej współpracy „ROMARIN” okazał się wartościowym i lojalnym agentem, o ustabilizowanych poglądach lewicowych. Po radzieckiej wsypie z października 1977 r. lojalnie zameldował o przeprowadzonych z nim przez KW przesłuchaniach i grożącym jemu i przyjaciołom niebezpieczeństwie. W ciągu 7 lat od chwili zamrożenia agenta, nie mieliśmy od niego sygnałów o grożącym mu niebezpieczeństwie, za wyjątkiem informacji, które przekazał po aresztowaniu G. Beaufils’a.
„ROMARIN” nie wyszedł dotychczas z żadną inicjatywą nawiązania z nami kontaktu, która mogłaby stanowić zagrożenie lub wypływać z inspiracji KW.
b „ROMARIN” ma obecnie 58 lat. Jeżeli nadal jest odpowiedzialny za kadry rezerwy V OL, to posiada dostęp do interesujących nas materiałów i przez najbliższe 2-3 lata może być przez nas efektywnie wykorzystany.
c Za pośrednictwem „ROMARIN” moglibyśmy w najbliższym czasie /do pół roku od nawiązania kontaktu/ odmrozić agentów „ALICE” i „BASILE”, i ewentualnie agenta „CARLO”, którzy w dalszym ciągu stanowią dużą wartość operacyjną. Na ich bazi moglibyśmy /po 2-3 latach współpracy/ utworzyć zalążek grupy wywiadowczej działającej na wypadek „Z” i „W” /ze względu na wiek nie podlegaliby mobilizacji/.
6 Propozycje
a Proponuję nawiązać kontakt z „ROMARIN” za pośrednictwem NPW „ALDO”. Nawiązanie kontaktu z „ROMARIN” za pośrednictwem NPW „ALDO” nie stanowi dla nas zagrożenia, ponieważ zakładamy, iż „ALDO” zjawi się w domu „ROMARIN” /o godz. 21.30/ bez żadnego uprzedzenia. Proponuję, aby „ALDO” zjawił się u niego bez jakichkolwiek materiałów mogących skompromitować go w oczach KW. Gdyby nawet „ROMARIN” znajdował się przez pewien czas /po aresztowaniu grupy współpracującej z GRU/ pod obserwacją KW, to jest nieprawdopodobnym, aby prowadzono stałą obserwację agenta przez okres siedmiu lat.
Spotkanie „ALDO” z „ROMARIN” posłużyłoby wyłącznie do ustalenia terminu i miejsca spotkania w Algierze.
b „ROMARIN” w czasie swojej służby wojskowej nie przebywał nigdy w Algierze, dlatego też proponuję, aby właściwa rozmowa odmrożenia agenta /i grupy/ przeprowadzona była w tym kraju, w miejscu i czasie ustalonym z „ROMARIN”. Spotkanie w Algierze przeprowadziłby płk J. SĄCZEK, który osobiście zna „ROMARIN”.
d Proszę o zgodę na realizację powyższych propozycji.
[…] [płk mgr Henryk DUNAL]
– k. 257 Plan odmrożenia agenta Romarin, Tajne spec. znaczenia, Egz. poj., niezatwierdzony
I Analiza stanu agenta „Romarin”
„ROMARIN”- płk rez. armii francuskiej- jest przez … Jako ówczesny kapitan przekazywał wartościowe materiały i informacje, które odbierał nasz agent „CARLO” i ówczesny rezydent „ARMAND”, proponował „ROMARIN” do werbunku wraz z grupą oficerów, jego towarzyszy walki z Ruchu Oporu. Centrala zdecydowała wówczas przełożyć termin werbunku, ponieważ „ROMARIN” był podwładnym naszego agenta „GISELE”. Na werbunek zdecydowano się dopiero w 1957 r. Wstępny kontakt z „ROMARIN” nawiązał ag. „ALICE”. W międzyczasie został służbowo przeniesiony do Algierii i dlatego werbunku dokonał „GIL”- rezydent jednej z sieci /załącznik omawia historię powstania tej agentury/.
W roku 1958 „ROMARIN” zostaje zamrożony z powodu przeniesienia służbowego „GILA” do Algierii.
W latach 1960-66 pracował dla GRU. W wyniku rozmów z Towarzyszami Radzieckimi „ROMARIN” ponownie zostaje przejęty przez nas. Kontakt z agentem zostaje nawiązany przez płka Sączka i ppłka Lecha w m. „AOSTA” /Włochy/ dnia 31.8.1968 roku. Od tej pory „ROMARIN” przekazywał bardzo wartościowe informacje i materiały i był jednym z najcenniejszych agentów Oddziału IV.
W roku 1975 w stopniu podpułkownika przeszedł na emeryturę, ale zachował możliwości wywiadowcze i byl aktywnie wykorzystywany.
W wyniku aresztowania sieci radzieckiej- dnia 11.10.77 r. „ROMARIN” został zamrożony i dotychczas pozostaje bez kontaktu z nami. Największe zagrożenie dla agenta stanowił fakt, iż był osobiście znany rezydentowi zlikwidowanej sieci- G. Beaufila’owi.
W ostatnim liście do Centrali /z dnia 14.04.1978/ przy pomocy fraz umownych informuje nas o aresztowaniach oraz wyraża obawę, iż może mu grozić utrata miejsca pracy. Proponuje spotkanie we Włoszech, po uspokojeniu się wokół niego sytuacji KW.
Oddział śledzi na bieżąco sytuację zamrożonej agentury i z dotychczasowej analizy wynika, iż sprawa „ROMARIN” nie wyszła w śledztwie Beauflils’a.
Z przedostatniego listu „ROMARIN” /czerwiec 1977 r./ wynika, że widział się z „BASILE” i miał dla nas ważne wiadomości. Bardzo zależało mu na spotkaniu z przedstawicielem Centrali, ale w wyniku niespodziewanego aresztowania sieci radzieckiej sprawę trzeba było odłożyć/ „ROMARIN” uważał, że spotkanie można byłoby odbyć w 1979 r./.
Biuletyn Oficjalny francuskich sił zbrojnych nr 9 z dnia 27.2.1978 r. zamieścił decyzję Szefa Sztabu Sił Powietrznych, na mocy której „ROMARIN” został wyznaczony w skład komisji konsultacyjnej kadr rezerwy IV OL. Ponadto z dniem 1.1.1978 r. został awansowany do stopnia pułkownika rezerwy.
W sierpniu 1980 roku powyższy biuletyn informuje, że m.in. „ROMARIN” został wyróżniony przez ministra obrony pochwałą z wpisem do akt za szkolenie rezerwistów w latach 1978-79.
Powyższe dane świadczą o tym, że sytuacja zawodowa agenta nie uległa zmianie mimo wsypy radzieckiej i zapadłych wyroków. Z racji zajmowanego stanowiska „ROMARIN” miał przez cały czas możliwość przebywania w różnych jednostkach IVOL oraz utrzymywał stare znajomości i przyjaźnie.
W dotychczasowej współpracy „ROMARIN” okazał się cennym i lojalnym agentem o ustabilizowanych poglądach komunistycznych. Zważywszy, iż sytuacja wokół jego osoby jest spokojna, a od czasu zamrożenia upłynęło już 7 lat- proponuje się dokonać o d m r o ż e n i a agenta ps. „ROMARIN”. Przemawiają za tym następujące przesłanki:
1/ Agent ma obecnie 58 lat. Jeżeli nadal jest odpowiedzialny za rezerwy IV L, to ma dostęp do interesujących materiałów i moglibyśmy go aktywnie wykorzystać przez najbliższe 2-3 lata;
2/ Gdyby całkowicie odszedł z wojska- może być z powodzeniem wykorzystany w systemie „MOB” Oddziału „Y”. W takim przypadku stanowiłby zalążek planowanej grupy wywiadowczej lub rezydentury, tym bardziej, iż w okresie „Z” i „W” nie zostanie objęty mobilizacją;
3/ Za jego pośrednictwem moglibyśmy w najbliższej przyszłości /w ciągu pół roku od nawiązania kontaktu/ dokonać odmrożenia „ALICE” i „BASILE”. Obaj agenci stanowią nadal bardzo dużą wartość operacyjną.
II Przebieg operacji odmrożenia
/…/
– k. 262 Załącznik 1 dotyczy powstania agentury na terenie Francji, Tajne spec. znaczenia, Egz. poj.
Do 1952 roku na terenie Francji działała agentura w składzie 13 agentów /Julien, Claude, Dominique, Dunoir, Otto, Yves, Victor, Victorina, Chabrier, Martine, Marc, Pedro i Mabel/.
Agentura ta została zorganizowana przez ob. Toruńczyk /ps. „Wiśka”/ i Adlera vel Trojana. W swym składzie posiadała przede wszystkim ludzi pochodzenia żydowskiego /z wyjątkiem Pedro, Mabel i Claude/. Wszyscy ci agenci znali się wzajemnie, a niektórzy powiązani byli rodzinnie /np. Dominique była szwagierką Trojana/.
Większość z tych agentów współpracowała z nami na bazie materialnego zainteresowania i liczyła na znaczne korzyści. Dostarczali oni informacje wywiadowcze o charakterze naukowo-technicznym, wojskowym i gospodarczo-politycznym.
Po zakończeniu wojny rezydentami na terenie Francji byli: Toruńczyk /1946-47/, Trojan /1947-48/ i Bryn /1949-52/.
W latach 1949-56 nastąpiło stopniowe wykruszanie się powyższej agentury. Przyczyną tego stanu rzeczy były animozje na tle narodowościowym, a bezpośrednią przyczyną: powrót do kraju Trojana w 1949 r., odwołanie Bryna w 1952 roku, zwolnienie z Zarządu II Sztabu Gen. WP pracowników pochodzenia żydowskiego, a także aresztowania niektórych byłych pracowników Zarządu II. Agentura powyższa przestała faktycznie istnieć w roku 1956.
Do roku 1948 w składzie powyższej sieci pracował „Pedro”. W tym czasie został wyłączony z sieci Trojana i przeszedł na bezpośrednią łączność z Centralą. „Pedro” otrzymał wówczas zadanie zorganizowania nowej rezydentury.
W roku 1952 „Pedro” pozyskał do współpracy „Gil’a” /członek Ruchu Oporu, mjr rez., z zawodu technik dentysta/. W wyniku intensywnej pracy typowniczo-werbunkowej obu tych agentów w roku 1953 powstały dwie rezydentury w składzie:
a/ sieć Pedro
Pedro – rezydenta
Victor /żona Pedro/ – łącznik
Gisele – agent /płk lotnictwa transp., późniejszy d-ca/
Angele /żona Gisele/ – łącznik
Willy – adresówka i LK
Yvonne – adresówka
b/ sieć Gila
Gil – rezydent
Carlo – agent oficerowie armii francuskiej
Alice – agent
Valere – agent uczestnicy walk w Hiszpanii i członkowie Ruchu Oporu
Lucile – agent
W latach 1953-56 obie sieci pozyskały dalszych agentów- oficerów francuskich sił zbrojnych: Gastona, Basile, Romarin, Serge, Gustave i Toma. Powiększenie się aparatu agenturalnego do 17 osób spowodowało konieczność reorganizacji sieci i w roku 1956 powstała następująca struktura:
a/ sieć Pedro
Pedro, Victor, Gisele, Angelo, Willy, Yvonne
b/ sieć Gila
Gil, Alice, Basile, Romarin, Serge
c/ sieć Carlo
Carlo, Valere, Lucile, Gaston
d/ Gustave i Tom pozostali na bezpośredniej łączności z Centralą jako agenci samodzielni.
W 1957 r. wszyscy agenci sieci Gila i Carlo zostali służbowo przeniesieni do Algierii. Na skutek blokady Algierii łączność z nimi została przerwana. Gil pozostał na kontakcie z Centralą i po aresztowaniu Pedro /Armand/ w 1959 r. został zamrożony.
Sieć Pedro /bez Gisele- od 1955 w Algierii/ działała do 1958 roku. W tym czasie Trojan uzyskał zgodę na emigrację do Francji, co stało się bezpośrednią przyczyną zamrożenia sieci. Pedro posiadał jedynie system alarmowy, przez który mógł utrzymywać łączność z Centralą.
W kwietniu 1959 roku, w wyniku zdrady Bryna, Pedro zostaje aresztowany.
Działający samodzielnie Gustave zostaje zamrożony w czerwcu 1959 r.
Przedstawiona agentura organizowana była w latach 1952-56 na bazie oficerów armii francuskiej znajdujących się w Wersalu, w dyspozycji Departamentu Kadr MON. Oficerowie ci byli w przeszłości członkami Ruchu Oporu, posiadali poglądy lewicowe, brali udział w wojnie indochińskiej i byli podejrzewani o współpracę z Vietkongiem. W związku z tym zostali skierowani do dyspozycji Departamentu Kadr i skoszarowani w Wersalu w oczekiwaniu na decyzję. Wszyscy znali się dobrze i ufali sobie do tego stopnia, że nie ukrywali przed sobą niektórych faktów powiązania z organami wywiadu polskiego i radzieckiego.
Grupa wersalska znała też innych oficerów o poglądach lewicowych, którzy nie byli w dyspozycji Departamentu Kadr m.in. Gisele, Romarin, Basile i Gaston.
W związku z wyjazdem Trojana na stałe do Francji w 1958 r. /mimo kategorycznego sprzeciwu Zarządu II- W latach 1950-52 Trojan był w Centrali szefem operacyjnej sekcji francuskiej i znał Pedro. Zachodziła obawa, że zna on niektóre elementy sieci Pedro./ oraz zdrady Bryna, który w latach 1947-49 był szefem sekcji francuskiej, zamrożono całą agenturę w połowie 1959 roku.
Po wyjaśnieniu sytuacji wokół Pedro- w roku 1965 przystąpiono do odmrażania agentów. Okazało się, że część agentów była w międzyczasie przejęta przez GRU /Romarin, Basile, Serge/. Inni agenci jak: Gil, Gisele, Lucile, Gustave znani byli GRU z nazwisk i byly czynione próby dotarcia do nich.
W wyniku rozmów ówczesnego Szefa Zarządu II- gen. Oliwy z Szefem GRU- gen. Iwaszutinem- przejęliśmy ponownie na kontakt Romarin i Basile.
Z agentami tymi pracowaliśmy aż do chwili wsypy radzieckiej /X.1977 r./, przy czym kontakt z Basile utrzymywany był przez łącznika „ALICE”. Od 1977 r. ci 3 agenci pozostają bez kontaktu. /…/
lustratorpolski 