Niemal w tym samym czasie dziennikarz i historyk napisali biografię Wiesława Chrzanowskiego. Biografie różnią się z samego wydawniczego założenia: Graczyk napisał w ramach serii Autorytety, a Cenckiewicz w ramach zbioru Konfidenci, a więc obydwie biografie nie mogły nie różnić się w ocenie życia Chrzanowskiego. Przez całe dorosłe życie Chrzanowskiemu towarzyszył Andrzej Kozanecki, nominalnie jako przyjaciel, w młodzieżówce, w konspiracji, na procesie, w Warszawie. Jednak życie w PRL wystawiło tę przyjaźń na wielką próbę. Mało mnie obchodzi inne spojrzenie Cenckiewicza i Graczyka na Wiesława Chrzanowskiego, ale zgodni byli w powątpiewaniu, czy Kozanecki jest donosicielem:
https://www.rp.pl/Plus-Minus/302129994-Wieslaw-Chrzanowski-w-sidlach-bezpieki.html
Cenckiewicz dość szczegółowo omówił teczkę Kozaneckiego w przypisach i tylko z jednym zdaniem nie mogę się zgodzić. Kozanecki nie został dopuszczony do palestry z powodu donoszenia, ale z powodu skruchy wyrażonej z więzieniu. Natomiast donoszenie przyszło mu łatwiej za przydział mieszkania. Natomiast Graczyk niemal każdy donos tłumaczy małą przydatnością dla SB, to praktyczny wykład rewizjonizmu operacyjnego, poglądu powstałego, aby „nie łamać życia uczciwym ludziom” np. Kujdzie; tłumaczy wszystkim, jak ozi wykiwał SB, bo mógł powiedzieć więcej; czysty „Bolek”. Przypomina to opowieść o dobrym Leninie, który zabrał dziecku cukierka, a mógł zabić.
Z dwóch powodów sądzę, że ww. autorzy nie przebadali należycie sprawy Kozaneckiego. Wszyscy boją się zażądać dokumentacji teczek ze Służby Więziennej, a od sprawy Polana-Harashina wiadomo, że mają się one bardzo dobrze. Po drugie, chociaż Kozanecki miał być zwerbowany przede wszystkim do sprawy Chrzanowskiego, to jego donosy trafiały do innych teczek i ja Kozaneckiego nie poznałem przez sprawę Wiesława Chrzanowskiego, tylko przez tamte teczki.
Z ciekawostek zwracam uwagę, że Kozanecki wyjątkowo nie chciał współpracować z Majchrowskim, to prawdziwy ewenement.
– k. 43 Notatka służbowa, Wronki 30.10.1952 r.
W dniu 30 bm. przeprowadziłem rozmowę z więźniem karnym Kozaneckim Andrzejem skazanym przez WSR w Warszawie na karę 6 lat więzienia za grupowanie młodzieży katolickiej i wpajanie im nienawiści do Polski Ludowej i Zw. Radz. W swych wypowiedziach w/w więzień tłumacząc swoje przestępstwo jako popełnione w nieświadomości politycznej oraz jest to dalszy ciąg okupacji. Obecnie zrozumiał swoje przestępstwo i widzi, że przestępstwo popełnił niesłusznie i pragnie za nie się zrehabilitować szczerą pracą i lojalną podstawą wobec obecnego ustroju w Polsce. W dalszych swych wypowiedziach twierdzi, że był reakcjonistą i na tym odcinku poświęcał większość swojego życia rodzinnego, lecz dzisiaj po 4-letnim pobycie w więzieniu doznał całkowitego przeobrażenia. Z całokształtu przeprowadzonej rozmowy wyciągnąłem wniosek, że do pracy można go wziąć i z biegiem czasu po kilku rozmowach poruszających da się przekonać, przez co można będzie wykorzystać w/w pod względem operatywnym.
[podpis nieczytelny]
– k. 114 Raport o zezwolenie na opracowanie kandydata na werbunek Andrzeja Kozaneckiego, Warszawa 1958 r., Ściśle tajne
I Uzasadnienie opracowania
Kazanecki Andrzej posiada zaufanie oraz dotarcie do figuranta sprawy ewidencyjno-obserwacyjnej Chrzanowskiego Wiesława, z którym to w okresie okupacji działał w SN, a po wyzwoleniu w „Kolumnie Młodych” za tę działalność został skazany na 6 lat więzienia. Obecnie nie posiadamy agentury, która by miała kontakt z Chrzanowskim, stąd nie jest nam bliżej znana jego działalność. Kazanecki Andrzej wraz z Chrzanowskim przejawia działalność katolicką z racji tej ma możliwości rozeznania teraźniejszej działalności Chrzanowskiego. Wobec powyższego zamierzam w/w opracować jako kandydata na werbunek.
II Charakterystyka kandydata
Według posiadanych danych Kazanecki w latach 1943-1944 był członkiem „Młodzieży Wszechpolskiej” na terenie Warszawy pełniąc różne odpowiedzialne funkcje. W tymże czasie utrzymywał ścisły kontakt z Przeciszewskim Tadeuszem /figurant naszej sprawy/, Chrzanowskim Wiesławem /figurant naszej sprawy/, Danielewskim Jerzym, Macińskim Tadeuszem, Gorczykowskim Piotrem. Wymienione osoby zajmowały kierownicze stanowiska w org. MW i SN. Po wyzwoleniu odmówił działalności w SN, ponieważ wraz z Przeciszewskim i Chrzanowskim postanowili wstąpić do SP, a następnie do zespołu „Kolumny Młodych”. Wraz z Chrzanowskim byli organizatorami tzw. „Kursów Młodych”, wiedzy społecznej zmierzając do wychowania młodzieży w duchu wrogim wobec PRL i stworzenia masowego ruchu katolickiego-narodowego, który w wypadku wybuchu nowej wojny światowej mógłby realizować postawiony wyżej cel. Za działalność powyższą Kozanecki został aresztowany w 1948 r. i skazany na 6 lat więzienia.
W czasie pobytu w więzieniu dokonało się u niego wiele zmian w światopoglądzie, w wypowiedziach swych podkreślał swoją lojalność wobec PRL. Wydz. Spec. w więzieniu przeprowadził z nim rozmowy pod kątem operacyjnego wykorzystania, w czasie których Kazanecki pozytywnie się wypowiadał. W/w wraz z Chrzanowskim i Przeciszewskim obecnie kontaktuje się oraz działają w ramach Klubu Inteligencji Katolickiej.
Z powyższego wynika, że Kozanecki posiada zaufanie u Chrzanowskiego oraz Przeciszewskiego, a tym samym ma możliwości rozeznania ich działalności.
Of. oper. Wydz. III-go
/-/ J. Jóźwiak – ppor.
– k. 133 Notatka służbowa, Warszawa 20.06.1960 r., Ściśle tajne
Z danych agenturalnych wynika, co następuje:
Wiesław Chrzanowski, jak i Andrzej Kazanecki byli aplikantami Izby Adwokackiej w Warszawie, skazani byli prawomocnymi wyrokami sądu wojskowego na kary wieloletniego więzienia za to, że zaraz po wyzwoleniu byli w szeregach organizacji NSZ, a następnie po ujawnieniu brali udział w redakcji i publicystyce „Stronnictwa Pracy” z zabarwieniem narodowym.
Zarówno Kazanecki, jak i Chrzanowski zostali rehabilitowani, po czem rozpoczęli aplikację adwokacką zakończoną pomyślnym egzaminem.
Kazanecki będąc w takiej samej sytuacji co Chrzanowski został wpisany na listę adwokatów, Chrzanowski zaś nie, ze względów politycznych. Mówi się w adwokaturze, że widocznie Kazanecki współpracuje z władzami bezpieczeństwa, skoro Minister nie sprzeciwił się jego wpisaniu na listę.
Rada Adwokacka przejawia dużą inicjatywę tak u Ministra, jak i wykorzystuje wszystkie inne stosunki u wysoko postawionych osób w sprawie zmiany decyzji odn. Chrzanowskiego.
Podobno mnóstwo interwencji jest również w jego sprawie w KC, szczególnie ze strony adwokatury pochodzenia żydowskiego. Chrzanowski reprezentuje kierunek wybitnie katolicki np. organizował wycieczkę prawników do Częstochowy itp.
W Radzie Adwokackiej zarówno Kazanecki, jak i Chrzanowski cieszą się szczególnym poparciem adw. adw. Norberta Sawickiego i Józefa Stopnickiego.
Za zgodność z oryginałem:
St. ofic. oper. W. II D. II
Odb. w 2 egz. /STASIKOWSKI – kpt./
– k. 167 Notatka służbowa, Warszawa 9.11.1960 r., Tajne
W dniu 8 bm. przeprowadziłem kolejną rozmowę z adw. Kazaneckim Andrzejem na temat złożonego przez niego oświadczenia w sprawie Chrzanowskiego Wiesława.
Na wstępie oświadczyłem mu, że z treścią jego oświadczenia zapoznaliśmy się dokładnie i doszliśmy do wniosku, że scharakteryzował on osobę Chrzanowskiego dość szczegółowo, niemniej jednak jest z tym oświadczeniu szereg niedomówień i sugestii.
W odpowiedzi na to Kazanecki powiedział, że to, co napisał o Chrzanowskim, odpowiada całkowitej prawdzie, lecz zgadza się z tym, że pewne fakty zostały przez niego pominięte bądź to przez zapomnienie lub też opisane sugestywnie. W odniesieniu do sugestii wyraził się dosłownie „Proszę nie mieć do mnie pretensji, że może pewne fakty ująłem sugestywnie, ale jest to mój przyjaciel i tym się kierowałem”.
Obecnie dochodzę do wniosku, że sprawa niedopuszczenia Chrzanowskiego do zawodu adwokackiego nie dot. jego przeszłości, jak stara się on to sugerować wśród znajomych, a jest to związane z jakimiś sprawami aktualnymi. Dlatego też, o ile są jakieś niedomówienia w opisanym oświadczeniu, chętnie je wyjaśnię, gdyż pragnę pomóc Chrzanowskiemu”. Wobec takiego oświadczenia ze strony Kazaneckiego nadmieniłem mu, że w interesie jego, jako przyjaciela Chrzanowskiego, jak również naszym leżeć winno obiektywne wyjaśnienie sobie sprawy Chrzanowskiego i jego powiązań z grupą Kosseckiego oraz ujawnieniu osób mogących mieć pewien wpływ na Chrzanowskiego.
Przy tym zrobiłem aluzję, że sprawa powrotu Chrzanowskiego do adwokatury nie jest całkowicie zamknięta, że pomoc Kazaneckiego /o której sam pisze w oświadczeniu/ mogłaby poprawić sytuację przyjaciela. Aluzja ta wywołała zadowolenie u Kazaneckiego, który powiedział, że widzi, iż stosunek organów Służby Bezp. do Chrzanowskiego, jak również i jego samego jest dość pozytywny w przeciwieństwie do lat ubiegłych i dlatego chętnie w miarę posiadanych wiadomości poinformuje nas o tym, co nas interesuje. Znając dość dobrze Chrzanowskiego uważa, że środowisko Kosseckiego nie mogło na Chrzanowskiego oddziałowywać ideologicznie i nie poszedłby on na żadną robotę konspiracyjną w obecnych warunkach w Polsce. Chrzanowski mógł raczej w pewnej mierze oddziaływać na wspomnianą grupę. Znając Chrzanowskiego wie, że na niego może tylko oddziaływać równorzędny partner lub przewyższający go poziomem intelektualnym i wyrażający te same poglądy co Chrzanowski. jest to człowiek, jak się K. wyraził, chodzący własnymi drogami i indywidualista. Na terenie W-wy K. nie widzi takich osób, które mogły lub mogą mieć jakiś wpływ ideologiczno-polityczny na Chrzanowskiego. Z grup lub klubów katolickich najbardziej zbliżonych do poglądów Chrzanowskiego jest grupa „Znak”. Kazaneckiemu wiadomo, że Chrzanowskiego i jego matkę odwiedzali różni znajomi jego ojca, wywodzący się ze środowiska starej profesury, arystokracji, którzy chętnie dyskutowali z Chrzanowskim na różne tematy, wyrażali mu swój szacunek o podziw dla dużej wiedzy i typowali go w przyszłości na „wodza” lub premiera /słowa Kazaneckiego/. Wiadomo mu, że Chrzanowskiego odwiedzał arystokrata z Krakowa /prawd. Czartoryski/, o którym swego czasu była wzmianka w prasie, że wyjechał do USA. Na terenie Krakowa utrzymuje kontakt z adw. Rozmarynowiczem.
Oba te kontakty Chrzanowskiego dot. montowania jakiś grup katolickich na terenie Krakowa i W-wy. W W-wie Chrzanowski utrzymywał dość bliski kontakt z Micewskim b. z-cą Piaseckiego B. oraz z Męclewskim, red. Zachodniej Agencji Prasowej b. działaczem „Ojczyzny”.
Na terenie Katowic przebywa b. czołowy działacz „Ojczyzny” Alojzy Targ, z którym Chrzanowski utrzymuje bliskie kontakty, przy czym znajomość ich datuje się z okresu wspólnego pobytu w więzieniu mokotowskim.
Charakter tych kontaktów nie jest jednak bliżej znany Kazaneckiemu.
W dalszej rozmowie nawiązałem do zebrania grupy działaczy endecko-chadeckich u Bittnera, o którym Kazanecki ogólnie wspomniał w swoim oświadczeniu. Kazanecki wyjaśnił, iż zebranie to odbyło się z inicjatywy adw. Bittnera po „październiku”, przy czym udział w nim wzięli m.in. adw. Budka, Kopankiewicz, Kłosiński, Chrzanowski, Spasiński, Przeciszewski, Kazanecki i inni.
Na zebraniu tym stała kwestia powołania do życia partii politycznej pn. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Demokratyczne, przy czym Bittner proponował na v-ce przewodniczącego ChSD Tadeusza Przeciszewskiego. Jak się Kazanecki zorientował, to Bittner chciał przy tej okazji upiec własną pieczeń tj. odegrać jeszcze na stare lata czołową rolę w życiu politycznym, wykorzystując w tym celu poparcie młodej grupy działaczy katolickich, jak Chrzanowskiego, Przeciszewskiego i Kazaneckiego.
Następnie zapytałem Kazaneckiego, jak obecnie ocenia aktualną postawę polityczną Chrzanowskiego. Kazanecki oświadczył, iż trudno mu jest w tej chwili coś bliżej na ten temat powiedzieć, gdyż mi iż ostatnio widział się trzykrotnie z Chrzanowskim- nie rozmawiał z nim na te tematy. Osobiście znając dość dobrze Chrzanowskiego jest zdania, że ten w obecnej sytuacji, [w] jakiej się znalazł przez dłuższy okres czasu, przestanie się interesować zagadnieniami politycznymi.
Sprawa niedopuszczenia go do zawodu adwokackiego jest ciężkim ciosem dla Chrzanowskiego i mocno to przeżywa, mimo że na zewnątrz stara się to ukryć.
Ostatnio z Chrzanowskim spotkał sie w dn. 28.X br. na imieninach Tadeusza Przeciszewskiego. Byli tam jeszcze obecni Auleytner, Hanka Przeciszewska, jej koleżanki z b. Sodalicji Mariańskiej i jakiś lekarz z żoną.
W zakończeniu rozmowy uzgodniłem z Kazaneckim, że w najbliższym czasie przeprowadzi dłuższą rozmowę z Chrzanowskim na interesujące nas tematy celem ustalenia aktualnej postawy politycznej w/w i jego opinii w sprawie grupy Kosseckiego. Następne spotkanie umówiono w końcu bm. lub w pierwszych dniach grudnia br. po uprzednio telefonicznym skontaktowaniu się.
St. Oficer Operac. Wydziału III
/-/ W. C z y ż Kpt.
Odbito w 3-ch egz.
Dr. RJ/r 5681/60
– k. 179 Wniosek do Z-cy Komendanta Służby Bezpieczeństwa, Warszawa 28.11.1960 r., Tajne
Grupa IVa tut. wydz. opracowuje kandydata na werbunek adw. Kazaneckiego Andrzeja b. działacza młodzieżowego SN i katolickiego. Z w/w przeprowadzono już kilka rozmów operacyjnych (ostatnio na LK „E-27”), do których ustosunkował się pozytywnie. Udzielił szereg cennych informacji do sprawy adw. Chrzanowskiego Wiesława oraz ostatnio o wszczętej akcji przedwyborczej znanego działacza chadecji adw. Bittnera Wacława, który pozostaje w aktywnym rozpracowaniu Wydz. I Dep. III MSW. Bittner w swoich poczynaniach stara się pozyskać Kazaneckiego, Chrzanowskiego i ich środowisko. Kazanecki posiada również możliwości rozpracowania grupy prawników-katolików, na którą założono nową sprawę operacyjną obserwacji.
Z dotychczasowych rozmów i treści udzielanych informacji wynika, że są duże perspektywy pozyskania Kazaneckiego na tajnego współpracownika. Z dotychczasowej obserwacji operacyjnej ustalono, że wrogie środowisko chadecko-endeckie na czele z Bittnerem przy każdej jakieś akcji politycznej prowadzonej przez Partię i czynniki rządowe liczy na osobę Kazaneckiego i Chrzanowskiego, który jako młodzi działacze aktywni cieszą się autorytetem w swoim środowisku.
Kazanecki jest kawalerem, lecz, jak oświadczył, pragnie wkrótce zawrzeć związek małżeński. Na przeszkodzie stoi jedynie kwestia mieszkaniowa. Kazanecki mieszka razem z matką w małym pokoiku. W celu rozwiązania tej sytuacji Kazanecki złożył podanie do Sekcji Kwaterunkowej DRN- Mokotów o wydanie mu nakazu kwaterunkowego na jego osobę i matkę na lokal, w którym zamieszkują od 1945 r. W sprawie tej napotyka na trudności ze strony władz kwaterunkowych. Udzielenie pomocy z naszej strony Kazaneckiemu w pozytywnym załatwieniu powyższej sprawy związałoby go niewątpliwie bardziej z nami.
St. Of. Oper. Wydz. III
Czyż
– k. 199 pismo do Przewodniczącego Dzielnicowej Rady Narodowej Warszawa-Mokotów tow. Świetlika, Warszawa 14.03.1961 r., Tajne, Egz. Nr 2
Niniejszym proszę o pozytywne załatwienie prośby ob. Andrzeja Kozaneckiego dot. wydania mu nakazu na zajmowany przez niego lokal przy ul. Kieleckiej Nr 29 m. /…/.
Odbito w 2-ch egz.
Egz. Nr 1 – adresat
Egz. Nr 2 – a/a
Druk KI Nr 1044/61 [Z-ca Komendanta MO]
d/s BP m.st. Warszawy]
– k. 212 Notatka służbowa, Warszawa 7.11.1962 r., Tajne, Egz. Nr 1
W dniu 7 bm. odbyłem spotkanie z kont. obyw. adw. „K.A.”, który poinformował mnie, co następuje:
Chrzanowski Wiesław od pewnego czasu zaczął się bliżej interesować kobietami w sensie wyszukiwania dla siebie odpowiedniej żony. Czyni to sam dlatego, że rodzice nakłaniają go w tym kierunku i starają się sami dla niego odpowiedniej kandydatki. Z tych względów Chrzanowski nie ma czasu na jakieś dyskusje na tematy polityczne, a ponadto rozmówca sam rzadko się z nim ostatnio widuje ze względu na pracę zawodową. Ostatnio spotkał go na imieninach adw. Tadeusza Kłosińskiego, jednak ze zrozumiałych względów nie było okazji na dyskusje polityczne. Ogólnie tylko rozmawiano na temat Soboru Watykańskiego i wystąpień papieża w sprawie Ziem Zachodnich.
Chrzanowski oświadczył, iż jest zadowolony z takiego stanowiska papieża i całkowicie popiera je.
Jednocześnie wyraża zdanie, że w związku z tym wystąpieniem papieża należy się liczyć z pewną zmianą polityki Wyszyńskiego w stosunkach Kościoła z państwem. Chrzanowski w dalszym ciągu dość mocno przeżywa sprawę niedopuszczenia go do zawodu adwokackiego. Ostatnio mówił, że skierował ponowną prośbę do V-ce Min. Zawadzkiego w tej sprawie, a niezależnie od tego zapisał się do niego na rozmowę w dniu 29.X br.
St. Ofic. Oper. Wydz. III-go
/-/ Wł. C z y ż – kpt. /
Odbito w 2-ch egzemplarzach
Egz. Nr 1 do sprawy „Mecenas”
Egz. Nr 2 teczka k.o.
Druk. HZ/Nr 4396/62
– k. 217 Notatka służbowa, Warszawa 25.01.1964 r., Tajne, Egz. Nr 1
Po uprzednim telefonicznym nawiązaniu kontaktu w dniu 25 stycznia br. w godzinach 13-ta – 15,30 odbyłem rozmowę z kontaktem adwokatem KA.
Za nawiązaniem ponownej łączności z tym kontaktem przemawiało szereg okoliczności, a przede wszystkim posiadanie rozeznania i możliwość głębszego dotarcia do środowiska osób o poglądach prawicowych, z którego wywodzi się KA, w tym do adwokata Bądkowskiego Jana czyniącego starania o wyjazd do Francji przez NRF.
Toczącej się między nami rozmowie nie usiłowałem nadawać charakteru sondującego. Starałem się m.in. zorientować, w jakich obecnie stosunkach i okolicznościach pozostaje z interesującymi nas osobami.
Doszedłem do przekonania, że KA ma wiele obiekcji w dalszym udzielaniu informacji rozmowach prowadzonych z nim przez poprzedniego pracownika. Miał przy tym dużo uznania za grzeczność, fakt i formę tych rozmów. Obecnie z ludźmi, którymi się poprzednio interesowaliśmy tj. Chrzanowskim, Kopankiewiczem, Bittnerem i innymi, nie ma ścisłych kontaktów.
Nie posiada głębszego rozeznania o ich życiu, pracy i zainteresowaniach. Częściej spotyka się na terenie Sądu z adwokatem Bądkowskim. Jednak tak jak kiedyś bardziej zaufanych rozmów z sobą nie prowadzą. Nie wie np. czy Bądkowski starał się ostatnio o wyjazd za granicę. Na oziębienie ich stosunków wpłynął fakt, że Bądkowski już od ub. roku zaczął unikać KA, a on nie miał potrzeby zabiegać o te względy, tym bardziej, że jest powszechnie uważany za lepszego adwokata. Występuje np. przed Sądem Najwyższym, czego Bądkowski nie miał dotychczas zaszczytu osiągnąć w swojej karierze zawodowej.
W części rozmowy KA ubolewał nad krzywdzącą jego środowisko zawodowe ustawę adwokacką, w wyniku czego szereg oddanych adwokatów odeszło od tego zawodu, inni zajęli się prowadzeniem tylko radcostw, a pozostali liczą, że ustawa nie przyjmie się w życiu i będzie niewątpliwie zmieniona. On sam odczuwa dotkliwie ograniczenie dochodów i rozmyśla zająć się czymś innym np. powrócić do publicystyki, której już kiedyś próbował.
Przez czas rozmowy ciągle umiejętnie podkreślał, że trudno mu się pogodzić z prowadzonym kursem polityki przez partię i państwo, stawiając mnie jako przedstawiciela aparatu stojącego po stronie zupełnie przeciwnej niż jego poglądy. Uważał np. iż reprezentowane przez niego poglądy w sprawach wychowania i organizacji młodzieży mogłyby się w praktyce okazać o wiele lepsze niż te, które są realizowane przez ZMS, ZMW pod kierownictwem partii.
Jest zdania, że autorytet kierownictwa partii od 1956 roku utracił na prestiżu przez szereg nieumiejętnych posunięć.
Oczywiście nie ograniczałem się tylko do wysłuchiwania tych inwektyw. Tym niemniej argumenty moje na pewno nie zmieniły politycznych, prawicowych przekonań KA. Powracając do poprzednio utrzymywanych z nim kontaktów poprosiłem go o pogłębienie dotychczas przekazanych informacji odnośnie adwokata Bądkowskiego określając, że chodzi nam o to, aby w toku codziennych obserwacji i rozmów wysondował, kogo aktualnie adwokat Bądkowski sobą reprezentuje, jakie ma najbliższe zamiary, jego zainteresowania osobiste, utrzymywane znajomości, stosunki rodzinne itp.
Zastrzegając się co do możliwości ustalania wszystkiego, co by nas interesowało, zobowiązał się, że nie traktując tego na zasadzie jakiejś długofalowej współpracy, lecz dorywczego zebrania i udzielenia informacji może to zrobić. Umówiliśmy się na ponowne spotkanie po upływie jednego miesiąca.
Oceniając przebieg rozmowy z KA dochodzę do wniosku, że nie był w niej szczery. O wielu sprawach na pewno celowo nie chciał mówić.
Wydaje mi się, że nie ma większych szans na operacyjne wykorzystywanie w charakterze kontaktu operacyjnego. Jest to nasz przeciwnik, umiejętny gracz, pełen nieufności i niewyzbytych prawicowych aspiracji.
Odb. w 2-ch egzempl.
Druk. HZ/Opr. ME/G. IV Nr 215/64
St. Ofic. Oper. Wydziału III-go
/-/ por. K. MAJCHROWSKI
– k. 227 Notatka służbowa, Warszawa 9.11.1964 r., Tajne
W dniu 7.XI.1964 r. nawiązałem kontakt z k.o. „K.A.”, który w czasie spotkania podał następujące informacje:
1 Na okazanym zdjęciu /Janek Tadeusz/ „KA” nie rozpoznał osoby, która nas interesuje. Oświadczył, że pracował w Warszawskiej Radzie „Startu” znajdującej się w Alejach Ujazdowskich. Następnie zapytano go, czy zna osobnika o nazwisku Janek Tadeusz, z całą stanowczością odpowiedział, że takiego nie zna, nieznana jest mu również osoba o nazwisku Skibniewska Teresa. „KA” oświadczył, że bliższych informacji o interesujących nas osobach mógłby z całą pewnością udzielić były prezes Henryk Narajek, który obecnie ma być prezesem Spółdzielni „Varsovia”. Narajek powinien również znać obywatela narodowości żydowskiej mieszkającego w latach 1956- 58 w baraku przy Wale Miedzeszyńskim, jego nazwisko prawdopodobnie brzmi Braffman.
2 W rozmowie „KA” powiedział, że jest obrońcą Gradowskiego- jednego ze współoskarżonych w aferze mięsnej. Twierdzi, że obrona jego będzie uzależniona od metody oskarżania ze strony prokuratora. Niemniej jednak jest to tzw. sprawa „uratowania głowy” ze względu na charakter przestępstw, który swym ostrzem godzi nie tylko w interes państwowy, ale i społeczny. Sprawa w pewnym sensie ma zabarwienie polityczne, gdyż nadużycia występowały w czasie trwania poważnych trudności w zaopatrzeniu rynku w artykuły mięsne. Ze względu na to, że Gradowski przystąpił do szkodliwej działalności już w czasie jej trwania, w czasie śledztwa bez krętactw ujawnił całą machinę gangu przestępczego oraz ujawnił nabyty majątek pochodzący z przestępstwa, stąd też obrona będzie szła w kierunku wykorzystania tego elementu jako okoliczności łagodzących. Dużą rolę odegrać może w obronie również brak nadzoru i dopuszczenie do tak poważnego skorumpowania urzędników państwowych. Jako jeden z argumentów użytych w obronie będzie fakt braku wykształcenia Gradowskiego /ma siedem oddziałów/.
3 Na temat aktualnej sytuacji w adwokaturze „KA” stwierdził, że wynika ona m.innymi z niezbyt właściwie sprecyzowanych punktów ustawy o ustroju adwokatury. Jako przykład podał fakt, że obrona zwykłego chuligana i wielkiego przestępcy jest w cenie niezróżnicowana, niemniej jednak nakład pracy w wielkich aferach jest niewspółmiernie wyższy. Ustawienie tzw. minimum i dokładanie do nisko obrotowych adwokatów wytwarza niezdrową atmosferę w środowisku adwokackim i /używa/ wpływa na wytwarzanie nastrojów niezadowolenia. Na ogół utrzymuje się opinia, iż ustawa jest nieżyciowa i zmusza niektórych adwokatów do pobierania pieniędzy poza zespołem. Przykładów, kto może brać pieniądze poza zespołem, nie podawał.
„KA” podał, że Wiesław Chrzanowski pracuje jako kierownik radców prawnych przy Centrali Spółdzielni Mieszkaniowych znajdujących się pod „Orłami” przy ul. Jasnej za należyte wywiązywanie się z obowiązków służbowych zaproponowano mu stanowisko v-ce dyrektora w tej instytucji. Jest na ogół zadowolony z tej pracy, gdyż na ustabilizowane zarobki.
„KA” m.in podał, że Chrzanowski według niego jest uczciwym człowiekiem, różniącym się od takiego działacza Bittnera, który znany jest z tego, że działalność swą prowadził dla własnego interesu. Chciałby być popularny i zdobyć jakąś poważniejszą pozycję. Np. w czasie wyborów do Sejmu usiłował organizować chadeków celem odbycia mandatu poselskiego.
„KA” wyraził zgodę na utrzymywanie z nami kontaktów oświadczając, że doskonale zdaje sobie sprawę z konieczności udzielania informacji naszym organom. Postawił jednak warunek, aby nasza współpraca nie miała charakteru konfidencjonalnego. Taki np. charakter chciał nadać poprzedni pracownik, który przeprowadzał z nim rozmowy.
Of. Oper. Wydz. III
/-/ St. Stykowski
Odb. 2 egz. + 2 wyciągi
Druk. FH Opr. SS G. II
– k. 240 Notatka służbowa, Warszawa 17.06.1966 r., Tajne, Egz. poj.
Ko „KA” poinformował mnie, że adw. Palatyński w czasie wyjazdu do Izraela uległ wypadkowi samolotowemu i ma przebywać w szpitalu w Grecji.
W środowiskach adwokackich sprawa konfliktu państwo-kościół nie budzi większego zainteresowania. Nieliczni rozmówcy wspominali o zaistniałych incydentach w Gdańsku i ocenili to jako niepotrzebny nikomu wyskok. Winią za to władze państwowe i władców Kościoła. Zdaniem rozmówców zatargi takie nikomu nie przyniosą korzyści. Odwrotnie zaostrzą stosunki wewnętrzne w kraju.
KA z Chrzanowskim na te tematy nie rozmawiał. Na moją prośbę ma zamiar rozmawiać z nim w najbliższych dniach oraz chce mu po koleżeńsku poradzić, aby do tych spraw nie mieszał się.
Innych ciekawszych informacji nie uzyskano od w/w.
Odb. w 1-ym egz.
Druk. HZ/ Opr. AF/II
Kier. Gr. II Wydziału III-go
/-/ kpt. A. FELIŚ
– k. 260 Notatka służbowa ze spotkania z kp. „KA” w kawiarni „Błękitna”, Warszawa 26.10.1967 r., Tajne
Źródło „KA” poinformował, że Chrzanowski Wiesław złożył na ręce Dziekana Warszawskiej Rady Adwokackiej adw. Skoczka prośbę o ponowne rozpatrzenie wniosku o wpisanie na listę adwokatów w Warszawie.
Adw. Skoczek osobiście zajął się sprawą i ma przedstawić całość materiałów u Ministra Walczaka. Podobno dziekan Skoczek miał powiedzieć do Chrzanowskiego, że uczyni wszystko co w jego mocy w celu załatwienia prośby pozytywnie. Ponieważ adw. Skoczek posiada autorytet w Ministerstwie Sprawiedliwości. „KA” przypuszcza, iż wniosek zostanie załatwiony pozytywnie.
Na temat niektórych adwokatów z Zesp. Adw. 24 „KA” poinformował, że pierwszą wielkością zespołu jest adw. Nowogródzki, który posiada rozległą praktykę i moc klientów.
Niektóre drobniejsze sprawy oddaje adw. Rosłańcowi i żyje z nim w bardzo dobrej komitywie. Również adw. Nowakowski znany jest jako dobry adwokat od spraw karnych, również z dużą klientelą. Adw. Polanowska Zofia przydomek „Królowa Bazaru” zna nieomal wszystkich złodziei z Bazaru Różyckiego i broni ich we wszystkich sprawach karnych. Jest popularna w tym środowisku. Adw. Rosłaniec Włodzimierz powiązany jest z Nowakowskim i Nowogródzkim ze względu na oddawanie przez nich niektórych drobniejszych spraw do obrony. Posiada on opinię bufona, zarozumialca i człowieka małomównego, przez długi czas utrzymywał bliższe stosunki z adw. Sobocińską-Rychłowską. Ma własny samochód i często wyjeżdżał z nią na różne eskapady, rok rocznie przebywa za granicą. Innych interesujących danych kp. nie przekazał.
Odb. w 2-ych egz.
Druk. HZ/ Opr. SS/II
nr kol. 2865
Inspektor Wydziału III-go
/-/ ppor. S. Stykowski /
– k. 281 Notatka służbowa ze spotkania z kp. „KA”, Warszawa 4.06.1970 r., Tajne, Egz. Nr 2
Na temat Wiesława Chrzanowskiego zostałem poinformowany, że w połowie m-ca maja udałem się z wycieczką „Orbisu” do Związku Radzieckiego na okres 3 tygodni. W dalszym ciągu pracuje w Centralnym Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego i nie ma zamiaru zmieniać miejsca pracy.
Ostatnio do Chrzanowskiego zbliżyła się Wanda Klott adw. z Pułtuska, jest sąsiadką Chrzanowskiego.
O małżeństwie na razie Chrzanowski nie myśli, a to z tego względu, że matka ze względu na arystokratyczne pochodzenie nie widzi dla syna odpowiedniej kandydatki o podobnym pochodzeniu. Dlatego też Chrzanowski może myśleć o małżeństwie dopiero po śmierci matki.
Chrzanowski wypowiadał się na temat nowego samorządu adwokackiego i zdaniem jego wybór jest trafny, co prawda nie wypowiadał się na temat nowego dziekana, ale słyszał i o nim pochlebne opinie.
Najbardziej Chrzanowskiego cieszy fakt, że Rada Adwokacka jest poważnie odmłodzona, co wpłynie dodatnio na pracę warszawskiej adwokatury.
Panuje również zadowolenie z wyboru Rady wśród młodszych adwokatów tak partyjnych, jak i bezpartyjnych. Jak oświadczył „KA”, nie spotkał się z negatywnymi wypowiedziami pod adresem nowego samorządu. Zdaniem „KA” nieporozumieniem było wybranie w poczet członków Rady Adw. Skrzypka i Nowodworskiej, a i pewne zastrzeżenie budzi osoba adw. Dubois, który utrzymuje kontakty z Żydami.
Ponadto w adwokaturze nic ciekawego się nie dzieje ze względu na okres letni, każdy myśli o urlopie.
Odb. w 2-ych egz. + wyc.
Druk. EB Opr. St. S./II
nr masz. 3538/70
Inspektor Wydziału III
/-/ por. St. Stykowski
– k. 282 Wniosek o złożenie w archiwum materiałów nr rej. 440 dot. Andrzeja Kozaneckiego, Warszawa 7.06.1974 r., Tajne, egz. nr 1
W/w z zawodu jest adwokatem. Ostatnio pełnił funkcję kierownika Zespołu Adwokackiego nr 20 w W-wie. W latach 1960- 1970 utrzymywaliśmy z w/w łączność operacyjną jako z kontaktem poufnym zarejestrowanym w Wydziale „C” tut. K-dy do nru 440. W toku współdziałania z SB nie nadał wartościowych informacji. Powierzchownie informował nas o sytuacji w adwokaturze i przekazywał sporadycznie dane o interesujących SB osobach. Stąd też kontakt z nim został zaniechany. Aktualnie Grupa II nie organizuje pracy operacyjnej w środowisku adwokatury i nie istnieje operacyjna potrzeba odnawiania z nim kontaktu.
W związku z powyższym wnoszę o przesłanie do tut. Wydziału „C” materiałów dot. w/w nr rej. 440 celem złożenia w archiwum i przechowania przez okres 20 lat.
KIEROWNIK GRUPY II WYDZIAŁU III
/-/ kpt. T. Szlubowski
Wyk. 2 egz.
Druk MW/opr. TSz
nr masz. 1636/74
– k. 285 pismo do Naczelnika Wydz. II Biura „C” MSW płka Zdzisława Bilskiemu, Warszawa 1.02.1982 r., Tajne spec. znaczenia, Egz. Nr 2
W odpowiedzi na pismo l.dz. OMC-0121/82 z dnia 23.01.1982 w sprawie ob. Andrzeja KOZANECKIEGO s. Jana ur. 20.05.1920 uprzejmie informuję na podstawie mat. arch. nr 9912/I, że wymieniony w latach 1943-44 był aktywnym działaczem org. MW /Młodzież Wszechpolska/ i SN /Stronnictwo Narodowe/.
W okresie powstania warszawskiego brał czynny udział w zgrupowaniu „Baszta”, gdzie pełnił funkcję Kierownika V rej. Po upadku powstania został wywieziony na przymusowe roboty do Essen w Niemczech, skąd wraca do kraju w 1945 r.
Wiosną 1946 r. nawiązał kontakt z kierownictwem „MW’ i SN, lecz nie podjął żadnej działalności konspiracyjnej.
W latach 1946-48 był członkiem Stronnictwa Pracy, a następnie podjął pracę w zespole redakcyjnym „Kolumna Młodych” i organizował kursy „Katolickiej Wiedzy Powszechnej”, których zadaniem było wychowanie młodzieży w duchu katolicko-narodowym.
W roku 1948 aresztowany został przez b. MBP, został skazany na 6 lat więzienia przez WSR z art. 86 § 2 KKWP, w 1954 r. został zwolniony warunkowo, a następnie w 1957 przez Najwyższy Sąd uniewinniony z zarzutów zawartych w akcie oskarżenia i zrehabilitowany.
W roku 1956 Wydz. III KSMO opracowywał wym. pod kątem pozyskania na tw., w wyniku opracowania utrzymywany był z nim kontakt poufny, w latach 1960- 1970. W czasie tych kontaktów dał szereg cennych informacji na figurantów sprawy ze środowiska adwokackiego i b. czł. SN.
MJR MGR E. JANCZEWSKI
z up. KPT. M. SOKOŁOWSKI
odb. w 2-ch egz. SJ
Egz. nr 1 adresat
Egz. nr 2 a/a
Ks. maszynowa 21
