Wydarzenia ostatnich 4 miesięcy ukazały, że izba wyższa polskiego parlamentu odgrywa bardzo istotną rolę w układzie politycznym, a mianowicie blokuje prace Sejmu i dlatego nie głosowaliśmy korespondencyjnie. W poprzedniej kadencji mieliśmy w Senacie sytuację więcej niż komfortową, czyli większość 3/4. Dlatego dochodziło wśród senatorów PiS do poczucia bezkarności, a żyjący bohater tej opowieści publicznie dawał wyraz przekonaniu, że nie należy stawiać Koguta przed sądem, czyli uchylać mu immunitetu. Jako wytrawny politykier sam nie zaryzykował deklaracji, że będzie głosował przeciw uchyleniu i zostało mu to wynagrodzone umożliwieniem kolejnego startu w wyborach senackich w „pewnym” okręgu”. Był to błąd polityczny sztabu wyborczego (i Jarosława Kaczyńskiego), kierowanie do Senatu osób, których mentalność odpowiadała czasom, gdy była to izba od spraw Polonii. To przez takie decyzje o kandydowaniu „pewnych”, „zasłużonych”, „sprawdzonych” klerków Senat straciliśmy (ponad 20 mandatów!). Nasz bohater jest spoza tego kręgu, ale przypominają się tu nazwiska innych eksperymentów politycznych „sprawdzających się w polityce”: Kowal, Migalski, Ołdakowski itp. Zaraz się okaże, że z PiS wystartuje Gawin, bo „zna języki”. Na korzyść naszego tajemniczego bohatera przemawiają bardzo bliskie powiązania z Kościołem. Jako szycha IPN były senator wyznaczył kierunki pisania o księżach. W I tomie dokumentów SB wobec bł. Popiełuszki „trendesetter” ogłosił wykaz księży wybitnych: Jancarz, Maj, Uszyński, Majcher, Salij, Małkowski, Kiliszek, Bijak, Andrzejewski, Czuma, Sadłowski, Frankowski „i wielu, wielu innych.” Następnie wylicza, że księża Małkowski i Popiełuszko zostali zarejestrowani jako figuranci Spraw Operacyjnego Rozpracowania. Początkujący historyk zadałby sobie pytanie, a co z „figurowaniem” pozostałych wybitnych księży wymienionych przez trendsettera z nazwiska. Czy oni także byli figurantami SOR albo dlaczego nie?
Stali Czytelnicy mojej rubryki orientują się, że wiedzę o księżach z diecezji warszawskiej pozyskiwałem i prezentowałem na materiałach Służby Bezpieczeństwa. Na ww. wykazie znajduje się co najmniej 3 księży zarejestrowanych w charakterze tajnego współpracownika. O ks. Bijaku czytali już Państwo w końcu 2010 r. Do treści tej teczki nawiązywałem w 2011 r. już wtedy wskazując o chybionej nominacji ww. kandydata. On odwdzięczył mi się inspirując artykuł w „Gazecie Sołtysa”, w której jego cyngiel (sam sobie rąk takimi jak ja nie brudzi) stwierdził, że dokument o współpracy Bijaka zmanipulowałem. Cyngiel jednak nie napisał, dlaczego w ww. „dziele” IPN o bł. Popiełuszce o teczce Bijaka zamilknięto. Osobiście sądzę, dlatego że Bijak chrzcił dzieci byłego senatora, więc to dopiero jest manipulacja.
Łącząc te wątki w całość sądzę, że trendsetter przyszedł do IPN i w ogóle działa w tym środowisku, aby cenzurować historię współpracy księży katolickich z SB. Ponieważ jego młodość przypadła na lata 80-te doprowadził do zamilczenia współpracy ks. Maja, ks. Bijaka i ks. Uszyńskiego „i wielu, wielu innych”. Sądzę, że wszystkich trzech znał osobiście i nie przyjmuje do wiadomości faktów, które mu nie pasują, bo przekreśliłby swój klerykalny życiorys.
Teczki Maja w IPN nikt nie widział. Teczkę Bijaka należało wymienić wśród źródeł dokumentujących represjonowanie bł. Popiełuszki, mimo że na temat bł. Popiełuszki jest tylko jeden dokument, bo z każdą dokumentacją pionu IV należy obnosić się jak z jajkiem. Przechowywana w IPN dokumentacja Uszyńskiego sięga tylko 1971 r. To zaledwie pierwszych 9 z całych 28 lat współpracy. Przecież porządny historyk IPN nie sięgnie po tak wybrakowane, podejrzane źródło jak fragmentaryczna teczka pracy. Takie nie zweryfikowane źródła publikują tylko sensaci w niszowych mediach. Jeśli chodzi o drugą teczkę Uszyńskiego, to jest to teczka Dep. I MSW. Proszę Czytelników, niech poszukają w internecie, w czasopismach, czy rzekomi specjaliści od wywiadu PRL napisali kiedyś o teczce i współpracy Uszyńskiego? Ja nie znalazłem, ale ja tylko oglądam IPNtv i pełno tam specjalistów od wywiadu pijących sobie z dzióbków, mimo że jeden z nich to kłamca lustracyjny.
Od specjalistów wywiadu przejdźmy do specjalistów Kościoła. Teczka pracy Uszyńskiego zawiera kilkadziesiąt wzmianek na temat codziennej pracy Prymasa Wyszyńskiego. Jak może Państwo wiedzą, w IPN wydano książkę czworga autorów (mężczyzna, kobieta, nijaki i zmarły) o Kardynale w materiałach SB. Sam widziałem w Czytelni IPN jeszcze na Towarowej, jak pieczołowicie współautorka te informacje o Wyszyńskim z teczki Kitlińskiego niemal wydrapywała. Jednak nazwisko Uszyńskiego nie pojawia się w „Niezłomnych” tom 3ci w ogóle, zresztą Kitlińskiego także nie. Sądzę, że jest to zasługą i sukcesem właśnie opisanego trendsettera, że o pewnych rzeczach się nie pisze, a jak już muszą, to zaprzeczać będą „że to nie moja ręka”. Będzie o tym złodziejskim odruchu napiszę więcej, bo są nowości dot. tw „Leszek”.
Na tym skończę luźne dywagacje o politycznym tle publikacji. Uznałem, że skoro historycy IPN, socjolodzy IPN i politolodzy IPN publikują, co chcą, to też mogę napisać, o czym nie chcą i boją się jak święconej wody.
Wg zapisów ewidencyjnych Uszyńskiego zarejestrowano jako tw w 1962 r. Materiały Wydz. IV SUSW zniszczono w styczniu 1990 r. Rejestracja Dep. I MSW jest epizodem współpracy z SB. W wywiadzie Uszyński miał pseudonim „Platon” i prowadzono na niego Rozpracowanie Operacyjne (w Słowniczku na stronie IPN po wielu latach zmieniono treść hasła i prokurator zajmujący się nielegałem może tym razem nie da ciała). Uszyński współpracował z wywiadem na kierunku ośrodków dywersji ideologicznej- Wydz. VIII Dep. I MSW i pod krajowym nadzorem zapomnianego realizatora programów telewizyjnych- Henryka Wróblewicza. Wyjechał do Paryża, na stypendium językowe Instytutu Katolickiego. Materiały Wydz. IV zniszczono tzn. teczki, które były w gestii (szafie pancernej) oficera prowadzącego- teczkę personalna i kolejną teczkę pracy. Rejestracja tej komórki była opatrzona pseudonimem „Marian”, potem na ps. „Konrad”. W tych materiałach ps. „Konrad” nie występuje, zmiana musiała nastąpić po 1971 r. Tom pierwszy teczki pracy ma się dobrze, bo został zarchiwizowany w Wydz. „C” komendy; zawiera ponad 200 kart. Z dokumentów wywiadu przytoczyłem wyłącznie te, które pozwalają zorientować się w kwestii przebiegu werbunku, czyli odtwarzałem zniszczoną teczkę personalną.
W teczce pracy dokumenty są bardzo obszerne i w znakomitej większości (3/4) dotyczą problematyki duszpasterstwa akademickiego, zagadnienia absolutnie nudnego dla współczesnego i świeckiego Czytelnika. Dlatego przytoczyłem tylko kilka donosów jako przykłady działalności tw „Mariana”. Kolejne dokumenty przedstawiam w formie wyciągów na temat kardynała Wyszyńskiego, aby wyrobili sobie Państwo zdanie o ww. publikacji „Niezłomni” oraz wyciągów o kolegach księżach Uszyńskiego jako głównym zadaniu zleconym z pionu IV.
– k. 16 pismo do Dyrektora Dep. I MSW, Warszawa 1.07.1964 r., Tajne spec. znaczenia, Egz. Nr 1
W związku z pismem naszym L.dz. 00E-00738/64 z dnia 3.VI.1964 r. dot. ks. U s z y ń s k i e g o informujemy, że w/w jest naszym tajnym współpracownikiem. Do współpracy pozyskany został w roku 1960 metodą stopniowego pozyskania na podstawie lojalności.
Do czasu ubiegania się o paszport zachowywał wobec nas pewną rezerwę. Informacje jakich udzielał ustnie miały charakter ogólny, a niekiedy fragmentaryczny.
Od sierpnia 1962 r. powściągliwość jego w rozmowach stopniowo zanikała.
Odnośnie wykorzystania w/w przez Was podczas jego pobytu za granicą, zastrzeżeń żadnych nie wnosimy.
[pieczęć i podpis nieczytelne]
– k. 20 Raport dot. przejęcia na kontakt i dalszego wykorzystania tw ps. Marian, Warszawa 5.09.1964 r., Tajne spec. znaczenia, Egz. Nr 1, dane
/…/ II Przebieg dotychczasowego kontaktu
W październiku 1959 r. Wydział IV [III] Kom. MO m.st. Warszawy nawiązał kontakt z „Marianem”. W latach 1959-60 przeprowadzono z nim 16 spotkań, w wyniku których został pozyskany do współpracy metodą stopniowego wciągania na podstawie lojalności.
Formalnego werbunku nie przeprowadzono. W okresie tym zachowywał on pewną rezerwę w rozmowach, a przekazywane /ustnie/ przez niego informacje miały charakter ogólny, a niekiedy fragmentaryczny. Od sierpnia 1962 r. /od momentu złożenia podania o paszport/ powściągliwość jego w rozmowach stopniowo zanikała. Od tego czasu jego stosunek do współpracy uległ pozytywnej zmianie. Wzrosła dyscyplina i aktywność, na spotkania przychodził chętniej, a stawiane przed nim problemy dyskutował bez oporów.
W okresie tym przekazał szereg informacji odnośnie działalności kleru na terenie Warszawy; Wydziału Nauki Katolickiej Kurii Warszawskiej oraz praktyk religijnych osób świeckich.
Wszystkie przekazywane przez niego informacje były prawdziwe i potwierdzone przez inne źródła, niemniej jednak nadal miały charakter ogólny i fragmentaryczny. Wynikało to m.in. stąd, że „Marian” nie wykazywał własnej inicjatywy w przygotowaniu materiałów, lecz ograniczał się tylko do odpowiedzi na zadawane mu pytania.
W dotychczasowym kontakcie z „Marianem” nie doprowadzono również do pisemnego opracowania przez niego informacji. Jedynym wyjątkiem było napisanie przez niego w roku 1960 charakterystyki znajomego księdza.
W okresie współpracy wynagradzany był dwukrotnie prezentami- łącznej wartości 631 zł /koniak i neseser/ prezenty przyjął chętnie. /…/
Punktem wyjściowym do rozmów o charakterze operacyjnym winna być analiza dotychczasowej współpracy z „Marianem”. Z analizy powyższej wynika, iż mimo 5-letniej współpracy z „Marianem” nie można go jeszcze traktować jako doświadczonego tajnego współpracownika, który bez oporów realizował będzie wszystkie stawiane przed nim zadania na terenie zagranicznym, a raczej jako potencjalnego kandydata na takiego współpracownika. /…/
Inspektor Wydz. VIII Dep. I Naczelnik Wydz. VIII Dep. I MSW
K. Stępień – kpt. … Janikiewicz – ppłk
– k. 45 Notatka służbowa ze spotkania z tw „Marianem”, Warszawa 5.12.1962 r., Tajne
Spotkanie odbyłem dnia 5.12.1962 r. o godz. 11.00. Spotkanie to wywołał tw telefonicznie.
Zaraz na wstępie zaczął się usprawiedliwiać, dlaczego wcześniej nie dzwonił. Jako powody podał obciążenie zajęciami z racji choroby dwóch wikariuszy oraz zajęcia, jakie mu ostatnio doszły na ATK /72 godziny tygodniowo/. Z uwagi na to obciążenie nie był również na ostatnim ognisku. Odpowiedź na złożony wniosek o paszport do Paryża otrzymał /odmowną/ dnia 29.X.1962 r. Z pismem tym udał się dnia następnego do Kurii, aby poradzić się u PIOTROWSKIEGO, co dalej robić. Ks. PIOTROWSKI oświadczył mu, że jeżeli zaczął starania, to niech wykorzysta jeszcze możliwość odwołania się, gdyż pierwsze decyzje są prawie wszystkie dla księży negatywne. Odwołanie już napisał, ale chciałby wyjechać dopiero w czerwcu, bo chce dokończyć rok studiów na ATK.
Od pracownika zatrudnionego przy katedrze dowiedział się, że ks. KITLIŃSKI miał mówić o tym, jakoby on miał być przeniesiony na miejsce ks. KRÓLIKA. Ma to nastąpić, jeżeli ks. KRÓLIK będzie zatwierdzony na probostwo. Z powyższego wyciąga wniosek, że przeniesienie to jest uzgodnione z PIOTROWSKIM i może nastąpić zaraz po odejściu ks. KRÓLIKA niezależnie od wyniku jego starań o paszport. Z przeniesienia tego byłby bardzo zadowolony z racji na lepsze warunki lokalowe i mniejsze obciążenie w pracy. To pozwoliłoby mu poświęcić więcej czasu na naukę i skończyć jeszcze przed wyjazdem za granicę studia na ATK – magisterium. Obecnie jest na drugim roku II stopnia.
Na pierwszym roku studiuje m.innymi ks. DRELING, ks. SKONECKI, ks. MISIAK, ks. DEMBOWSKI jest asystentem na Wydziale Filozofii i ma on tylko jednego studenta. Ks. ZALEWSKI studiuje na Wydziale Prawa.
Asystentami są również HORYTAŃSKI i NOSOWSKI.
Duża część studiujących na wykłady dojeżdża. Na miejscu zamieszkuje ok. 40 księży.
Ks. WILEMSKI- asystent na Bielanach /ATK/ zajęć nie prowadzi. Przyjeżdża tam tylko do biblioteki. Zajęcia ma prowadzić w Romie- dla studentów świeckich.
O Zjeździe Księży we Wrocławiu dowiedział się dnia 22.XI, kiedy stawił się na egzamin katechetyczny do Seminarium. Na ogół wszyscy księża twierdzili, ze cel zjazdu jest bardzo słuszny, ale byli zdania, że powinien być zorganizowany przez biskupów.
Czuwanie soborowe w parafii św. Zygmunta odbyło się w niedzielę dnia 2.XII. Podczas nabożeństwa frekwencja wynosiła ok. 800. Na nabożeństwie nocnym o godz. 24 kościół był także zapełniony. Kazania głosił ks. PENKAŁA- wszystkie na temat soboru. W nabożeństwach brało udział dużo dzieci, gdyż zwolnione były z zajęć religii.
Listy prymasa, jakie napływają z Rzymu, są prawie wszystkie czytane w kościele podczas kazania. Ostatni o św. Stanisławie Kostce z datą 13.XI czytany był w kościele św. Zygmunta w niedzielę dnia 2.XII.1962 r.
Wikariusze i proboszcz parafii św. Zygmunta z powodu braku plebanii zamieszkują u ludzi świeckich. Proboszcz PENKAŁA wydzierżawił piętrowy domek przy ul. Daniłowskiego. Domek ten składa się z parteru i piętra. Na piętrze znajdują się dwa pokoje, które zajmuje PENKAŁA. W jednym pokoju /mniejszym/, w którym śpi, znajduje się tylko tapczan. W drugim pokoju urządził sobie gabinet. Znajduje się tam Biurko, fotele i biblioteka. [dopisek na marginesie- sprawdzić, czy on nie zakupił willi na własność]
Na parterze znajdują się dwa pokoje, kuchenka i mały korytarzyk. W jednym pokoiku mieszka gospodyni PENKAŁY- osoba starsza.
Drugi pokój przeznaczony jest na kancelarię parafialną. Dyżury w kancelarii pełnią wikariusze codziennie prócz poniedziałków i świąt w godz. od 10 do 13 i od 17 do 19.
Samochód – „Warszawa”, jaki posiada ks. PENKAŁA, jest koloru seledyn, a garażuje go u swego brata, który ma zamieszkiwać na Saskiej Kępie. [dopisek na marginesie- sprawdzić na kogo jest samochód]
Pozostali wikariusze zamieszkują:
1 ks. DRELING na ul. Chełmżyńskiej przy pl. Konfederacji u p. Piotrowskich, posiadają telefon.
2 ks. SKONECKI Włodzimierz na ul. Kleczewskiej róg Cegłowskiej.
3 ks. WASIAK Jerzy na ul. Cegłowskiej tam, gdzie jest wypożyczalnia sukien ślubnych.
4 ks. SOKIEWICZ na Hajoty 42 u p. SZMIDLA, który jest kolegą ks. PENKAŁY- ma telefon.
5 ks. USZYŃSKI na Żeromskiego 42 u p. BERŁOWSKIEJ- ma telefon.
ST. Ofic. OPER. WYDZ. IV
/ MIKOS S. – por. /
– k. 68 Notatka służbowa ze spotkania z tw ps. Marian, Warszawa 26.11.1966 r., Tajne, Egz. Nr 1
Spotkanie odbyłem dnia 26-XI-1966 r. o godz. 14,30 na MK „Arka” uzyskując następujące dane:
1 Ks. Uszyński przebywa dalej przy katedrze, bowiem nie otrzymał jeszcze oficjalnie nominacji. Miał już kilka prelekcji dla studentów w kościele św. Anny w poniedziałki. Na ostatniej jego prelekcji było tylko 9 studentów. Na czwartek /konferencja dekanalna/ ks. Uszyński przygotowuje referat pt. „Kapłan w świecie współczesnym”.
2 Dnia 21-XI w katedrze przeniesiono obraz MBCz z kaplicy Prymasowskiej na ołtarz główny. Polecił tego dokonać Wyszyński wyjaśniając, iż czyni to na prośbę wiernych, którzy w tej sprawie do niego pisali. Bp Choromański będąc w katedrze w dniu 19-XI-66 r. celem obejrzenia miejsca, gdzie planowano powiesić obraz, wyraził się „a niech robią, co chcą”.
3 Ks. Walendzik całkowicie pochłonięty jest nauką. Po przyjściu z kurii zamyka się w swoim pokoju i pisze obecnie pracę dyplomową oraz uczy się języka angielskiego. Z wikariuszami przy katedrze nie kontaktuje się.
4 Ks. Tomasz Bojasiński spędza wolne chwile przy pianinie. Bardzo lubuje się w śpiewie i muzyce.
5 Na temat realizacji konstytucji o liturgii „Marian” wyraził się, iż w porównaniu do Zachodu Polska znajduje się pod tym względem w powijakach.
St. Of. Operac. Wydziału IV
Odbito … wyciąg /-/ kpt. – S. Mikos
Egz. Nr 1 – teczka robocza t.w.
…
[dopisek- Trzeba opracować jakiś plan jego … wykonywania zadań.]
– k. 72 Notatka służbowa ze spotkania z tw „Marianem”, Warszawa 1.02.1967 r., Tajne, Egz. Nr 1
Spotkanie odbyłem dnia 1-II-67 r. o godz. 12 w kawiarni. Tw przybył na spotkanie po cywilnemu.
Na temat swojej pracy w kościele św. Anny oświadczył mi, iż pomału zaznajamia się z obowiązkami administratora kościoła, jak również włączył się już do pracy z młodzieżą akademicką.
Obecnie przy kościele św. Anny prowadzone są zajęcia ze studentami swojskiego rodzaju.
a/ konferencje publiczne w kościele w każdy poniedziałek.
b/ zajęcia w grupach zamkniętych co czwartek lub inne uzgodnione dni.
Na konferencje publiczne w kościele przychodzi około 100-150 studentów. Zajęcia w grupach prowadzą: ks. Dziurzyński i ks. Piasecki, i ks. Uszyński. Łącznie w tych trzech grupach zapisanych jest 120 osób, a na zajęcia przychodzi około 80. Tematy do zajęć przygotowują księża kierujący zajęciami- dyskusją, ponieważ dotychczas nie wypracowano powszechnie obowiązującej tematyki dla duszpasterstwa akademickiego.
Ramowy program ma być dopiero opracowany przez Komisję Duszp. Akademickiego przy Kurii. Na ostatnim posiedzeniu tej Komisji powzięto jedynie decyzję, aby w roku 1967 poświęcić gross tematów o rodzinie.
Można stwierdzić, że dotychczas każdy ksiądz prowadzący zajęcia ze studentami miał zupełną swobodę w wyborze tematów i nie musiał ich uzgadniać i przedstawiać w kurii do zaakceptowania. Najczęściej wybierano zagadnienia do dyskusji z etyki, moralności, filozofii i historii kościoła.
Młodzież akademicka uczestnicząca w zajęciach przy kościele św. Anny jest zbieraniną z różnych uczelni. Praktycznie bywa tak, iż koledzy przyprowadzają swoich kolegów i ci po jednokrotnej lub dwukrotnej obecności często rezygnują. Księża mają trudności w utrzymaniu stałości grup, bowiem na terenie przyległym do kościoła św. Anny nie ma domów akademickich ani uczelni. Jedyny dom „Dziekanka” nie wchodzi w rachubę, bo zamieszkujący w nim studenci ASP nie przejawiają zainteresowania tematyką omawianą w kościele.
Na posiedzeniu Komisji Duszp. Akademickiego stwierdzono także, że tradycje kościoła akademickiego św. Anny zupełnie upadły i czczony dawniej w tym kościele kult św. Ładysława obecnie nie istnieje.
Grupa studentów biorących udział w zajęciach przy kościele św. Anny jest raczej płynna. Ci co z pełnym zainteresowaniem odnoszą się do omawianej tam tematyki stanowią mniejszość. Wywodzą się oni z rodzin tradycyjnie katolickich.
Dotychczas tw nie stwierdził przypadku, aby ktoś ze studentów zadawał prowokacyjne pytania w sensie politycznym. Tw nie jest jeszcze w stanie podać szerszej oceny pracy na odcinku duszpasterstwa akademickiego z przyczyny obiektywnej.
W najbliższym czasie będzie usiłował zapoznać się z wytycznymi czy też poglądem Komisji Episkopatu w tej dziedzinie, jak również prześledzi materiały sprawozdawcze, jakie są w posiadaniu kurii.
Tw zasygnalizował mi, iż jeżeli chodzi o grupy studenckie przy kościele św. Anny to przewidziane jest dla nich jeszcze jedno spotkanie z kardynałem Wyszyńskim, ale termin nie został jeszcze przez kardynała podany. [dopisek- 18 II br. … w kurii 23 II br. o 2130 ks. …]
Tw „Marian” mimo objęcia stanowiska rektora pozostaje dalej w Kolegium Wydziału Nauki Katolickiej. Wchodzi także w skład Komisji Duszp. Akademickiego. Mianowany został ponadto wizytatorem nauczania religii w dekanacie Warszawa-Śródmieście oraz członkiem Kolegium Redakcyjnego „Wiadomości Archidiecezjalnych”. W redakcji ma zająć się działem kronikarskim, stąd będą mu znane wcześniej terminy planowanych spotkań i uroczystości.
W dyskusji na temat odnowy w liturgii tw wyraził zdanie, iż Polska pozostaje w tej materii daleko w tyle i wcale nie widać u biskupów dobrych intencji w kierunku pełnej odmowy.
Przeciwnie, księża mówią, iż Wyszyński stara się ten proces zahamować, czemu przeciwny jest Modzelewski.
Tw otrzymał zadanie przygotowania relacji z konferencji dekanalnej.
St. Of. Operac. Wydziału IV
/-/ kpt. – S. MIKOS
Odbito w 1 egz. + wyciąg
Egz. Nr 1 – teczka robocza tw
Wyc. 1 – teczka „Centrum”
Funkcje tw odnotować w teczce ks.
Druk ICh opr. MS
[dopisek- t. Mikos
Przed tw stają duże możliwości operacyjne, będzie bowiem mógł nas informować o działalności Kolegium Nauki Komisji duszpasterstwa akademickiego i relacjonować spostrzeżenia z wizytacji punktów katechetycznych. Możemy też przez niego mieć poważny wpływ na treść …]
– k. 97 Notatka służbowa ze spotkania z tw „Marianem”, Warszawa 30.06.1967 r., Tajne, Egz. Nr 1
Spotkanie odbyłem dnia 30-VI-67 r. o godz. 9,30 uzyskując następujące dane:
1 Dnia 26-VI-67 r. /poniedziałek/ u ks. Uszyńskiego- rektora kościoła św. Anny odbyło się zebranie księży zajmujących się duszpasterstwem akademickim z udziałem bpa Modzelewskiego. Na zebranie przybyło tylko 13 księży m.in. ks. Kalinowski z par. Dzieciątka Jezus, ks. Klewiado z par. Zbawiciela. Z par. św. Jakuba i od Jezuitów z Rakowieckiej księża nie przybyli.
Celem zebrania było wytyczenie tematyki do zajęć z akademikami w przyszłym roku akademickim. Chodziło tu głównie o tematykę dot. zmian w liturgii. Księża prowadzący nauki z akademikami użalali się wcześniej, że nie ma wypracowanego programu i dlatego nie wiadomo, jak te zajęcia prowadzić. Domagano się bowiem, aby ustalić jednolity dla wszystkich grup program tak, jak przygotowano program dla nauczania religii w klasach licealnych.
Na zebraniu ustalono, że materiał dot. zmian liturgii rozpracuje i przygotuje ks. Dziurzyński.
Spotkania tego rodzaju narzucone zostały przez prymasa Wyszyńskiego, który polecił zmierzać do ujednolicenia pracy ze studentami i podporządkowania poszczególnych duszpasterzy akademickich Centralnemu Ośrodkowi przy kościele św. Anny.
Opiekunem duszpasterstwa akademickiego jest bp Modzelewski. Podporządkowanie się księży z poszczególnych parafii idzie dość opornie. Najbardziej opornym jest ks. Gniewniak, który nie przybył na zebranie, jak również we wszystkich sprawach dot. duszpasterstwa akademickiego zwraca się bezpośrednio do prymasa, u którego jest w specjalnych łaskach.
Odnośnie wakacji to tw wiadomo, że poszczególni księża organizują na swoją rękę małe grupy akademików i wyjeżdżają z nimi w różnych terminach na szlaki turystyczne.
Bp Modzelewski zwrócił się do zebranych, aby wyjeżdżając z akademikami godnie się zachowywali, jak przystoi duchownemu. Ze swej strony nie czynił żadnego nacisku, aby takie grupy organizować. Nawiązał tylko do faktów traktowania takich obozów przez księży jako rozrywkę, a zapominają dopilnować, aby panował w takiej grupie nastrój duchowy.
Modzelewski zwrócił się z uwagą do księży, że obowiązkowo winni chodzić w sutannach bądź w wolnych chwilach w koloratce. W żadnym wypadku- powiedział- nie wolno ubierać się wyłącznie po świecku.
W tej sprawie- ubioru- ma w najbliższym czasie ukazać się dekret.
2 Tw przypomniał sobie fakt zostania ks. Gwiazdowskiego wśród alumnów w WSD na Bielanach przez księży prałatów, a ubranego po cywilnemu. Prałaci ci byli tym bardzo zgorszeni i szybko donieśli o tym prymasowi, który mocno zrugał ks. Gwiazdowskiego.
3 Ks. Bojasiński ponownie zapadł na serce i znajduje się w szpitalu. Zdaniem tw poważnie wpłynęła na ten stan sprawa jego utrącenia i z WSD, i z katedry, co mocno przeżywał. Wiadomo bowiem, że miał iść do WSD na miejsce ks. Jankowskiego, ale ten ostatni spowodował u prymasa, że sam został na swoim stanowisku. A tymczasem Bojasińskiego odsunięto z katedry i przesunięto go do kościoła św. Marcina, oczywiście tylko do odprawiania mszy. W konsekwencji pozbawiono go wikariuszostwa przy katedrze.
4 Wielu księży twierdzi, że konflikt na Bliskim Wschodzie nie można uważać za zakończony, bo Izrael nei zechce wycofać się z zajętych terenów, a i Arabowie z tych ziem nie zrezygnują mając tak wielkie poparcie, nie tylko od obozu krajów socjalistycznych, ale nawet od krajów niezaangażowanych. Mówią, że obecnie ZSRR chce dużo wygrać na drodze dyplomatycznej zmierzając głównie do spowodowania izolacji USA.
Żartuje się między innymi, że u nas w Polsce niedługo obniży [się] cenę na benzynę dzięki uzyskanej ropie od krajów arabskich.
Co do propagandy polskiej mówi się, że jest obliczana m.in. na utrącenie Żydów ze stanowisk dyrektorskich.
Księża obawiają się tylko, aby polityka rządu polskiego potępiająca Izrael nie spowodowała ekonomicznej izolacji Polski wobec świata kapitalistycznego. Uzasadniają swą obawę tym, że Żydzi dzierżą kapitał we wszystkich rozwiniętych krajach kapitalistycznych, mają wpływ na politykę, a tym samym mogą w drodze zemsty poważnie ograniczyć handel z Polską.
Punkt 4 wykorzystać do informacji.
Inspektor
/-/ kpt. – S. Mikos
Odbito w 1 egz. + 3 wyciągi
Egz. Nr 1 – teczka robocza tw
Wyc. Nr 1 – teczka Centrum
Wyc. Nr 2 – teczka ks. G.
Wyc. Nr 3 – teczka ks. B
Druk ICh opr. MS
Nr masz. 624
– k. 143
/…/ 4 Ks. Dziurzyński zostaje przeniesiony na probostwo do parafii w Wawrze, na miejsce ks. Kurkosa. W pierwszej wersji miał być przydzielony do Zielonki, ale bp Modzelewski był zdania, że po rocznym pobycie w Zielonce trzeba by było znów myśleć o parafii dla niego, dlatego postanowiono mu dać teraz parafię.
Na miejsce Dziurzyńskiego przydzielony jest ks. Wojciech CZARNOWSKI z Wesołej. Ma 4 lata kapłaństwa, studiuje na ATK. Ma zainteresowania muzyczne.
Ks. FLAZIŃSKI od Wsz. Św. ma być skierowany na probostwo do par. Brochów pow. Sochaczew.
Mówi się również o ks. BOGUCKIM, że ma być przeniesiony do Wawrzyszewa.
Ks. BASZKIEWICZ jest kandydatem na probostwo par. w Wilanowie.
O planowanych zmianach personalnych poinformować zainteresowanych towarzyszy.
– k. 151
/…/ 4 Rozmawiając z tw na temat ks. Dziurzyńskiego tw podał co następuje:
Ks. Dziurzyński miał kiedyś zainteresowania historyczne. Po napisaniu pracy magisterskiej na temat odnowy liturgii całkowicie oddał się tej dziedzinie. Problematykę tę uważa za najważniejszą dla kościoła i zajmuje się w tej sprawie nieustępliwą postawę. Należy do ludzi upartych, pewnych siebie, zarozumiałych, ale dość inteligentny. Rozpoczął studia doktoranckie, ale jak dotąd nie zrobił w tym kierunku większych postępów. Kiedyś był bardziej porywczy i wybuchowy. Miał też skłonności do politykowania. Nie krył wówczas swego określonego stanowiska /nieprzychylnego/ do władz państwowych. Dziś jest łagodniejszy i bardziej opanowany. Za wiele się nie zmienił w poglądach na politykę, ale raczej się zamknął. Wyciągnął na pewno wnioski z zachodzących przemian i przekonał się, że wojowniczością nic nie osiągnie. Niezaspokojony w aspiracjach, krytycznie ustosunkowany do hierarchii. Poważnie liczył na rektorstwo kościoła św. Anny. Tu go spotkał duży zawód. Po odejściu z kościoła św. Anny zabrał z sobą grupę studencką liczącą 30 osób, z którą prowadzi zajęcia na nowej placówce. Z nowej placówki raczej zadowolony. Będzie chciał pokazać, czego to on nie potrafi. Już obecnie pochłonięty jest planami i zamierzeniami. Zabrał się już do podłączenia c.o. Planuje wybudować plebanię.
Z uwagi na charakter swój może mieć trudności w ułożeniu sobie odpowiednich stosunków z siostrami zakonnymi, tym bardziej, że stosunki te /sióstr/ z jego poprzednikiem były bardzo zaognione.
Z władzami państwowymi nie będzie raczej zadzierał.
Zdecydowany wróg „Ósemek”. W życiu prywatnym potrafi być towarzyskim i wesołym. Kontakty towarzyskie ogranicza do osób odpowiadającym jego mentalności.
W gronie swoich przyjaciół często dawał upóst [sic] swego krytycznego nastawienia do kardynała, co docierało do kurii. Przez biskupów oceniany jest jako ksiądz o jednokierunkowym nastawieniu na odnowę liturgii. Stąd istniały u biskupów- Wyszyńskiego, Modzelewskiego- obawy, czy będzie on w stanie kierować pracą w parafii. Poparcie znajdował jedynie u kanclerza ks. Olszewskiego.
– k. 153
/…/ 1 W związku z ostatnim pobytem kardynała WYSZYŃSKIEGO w Rzymie i w związku ze zgonem bpa CHOROMAŃSKIEGO księża zaabsorbowani są obecnie wyczekiwaniem na nowe nominacje. Brak jest jednak wiadomości autorytatywnych na ten temat. To, co się mówi, to raczej domysły i spekulacje. Jako kandydat na stanowisko Sekretarza Episkopatu wymienia się bpa ZAREMBĘ z Włocławka. Dość głośne są pogłoski o ks. PIOTROWSKI, który ma otrzymać sakrę biskupią i nominację na ordynariusza diecezji włocławskiej. Jako ewentualnych nominatów wymienia się także ks. MIZIOŁKA i ks. KRASZEWSKIEGO.
Odejście ks. PIOTROWSKIEGO z Warszawy byłoby na rękę bpowi MODZELEWSKIEMU, który podporządkowałby sobie Wydział Nauki Katolickiej przez jego likwidację. Bp MODZELEWSKI stoi bowiem na stanowisku, iż katecheza jest częścią składową duszpasterstwa i powinna podlegać Wydziałowi Duszpasterstwa. /…/
Na spotkaniu wręczyłem tw paczkę z zawartością wódek gatunkowych na sumę 382 zł, którą przyjął bez oporu przejawiając tylko zainteresowanie jej zawartością.
– k. 161
/…/ Kardynał polecił, aby nie dawać o tej prelekcji ogłoszeń po parafiach, bo nie chce zlotu dewotek. /…/
4 Kardynał WYSZYŃSKI utworzył ostatnio pod swoim przewodnictwem Komisję d/s Uchodźstwa. Pomocnikiem jego do tych spraw jest bp RUBIN, z którym ma omówić program działania.
5 W dniu 15.01 kanclerz Kurii ks. Olszewski miał złożyć wizytę w Wydziale d/s Wyznań i omówić sprawę parafii na Łazienkowskiej.
6 Bp MODZELEWSKI od dwóch dni leży chory w domu. Miał pęknięcie naczynia krwionośnego powyżej oka oraz niedomóg pracy serca.
Notatkę wykorzystać do informacji.
– k. 169 Notatka służbowa ze spotkania z tw „Marianem”, Warszawa 18.03.1969 r., Tajne
Spotkanie odbyłem dnia 18-III-69 r. na LK „Olimp” uzyskując następujące dane:
1 Kalendarz wystąpień Wyszyńskiego:
– 25-III-69 r. Częstochowa – konsekracja Miziołka
– 26-III-69 r. godz. 19 – k-ł św. Anny – zakończenie rekolekcji dla akademików I serii,
– 30-III-69 godz. 19 – k-ł św. Anny – zakończenie rekolekcji dla bankowców,
– 1-IV-69 godz. 19 k-ł św. Anny – zakończenie rekolekcji dla akademików II seria,
– k-ł św. Jakuba – zakończenie rekolekcji dla akademików,
– k-ł św. Krzyża – rozpoczęcie rekolekcji dla młodzieży z marginesu społecznego,
– k-ł seminaryjny – nauka rekolekcyjna dla nauczycieli,
– k-ł Wizytek – nauka rekolekcyjna dla lekarzy.
2 Nauki rekolekcyjne w kościele św. Anny głosić będą:
– dla pracowników nauki – ks. Klapich z Katowic, przebywający obecnie na ATK,
– dla studentów I seria – ks. Żołnierkiewicz z Olsztyna,
– dla pracowników umysłowych – ks. Pacuszkiewicz z Płocka, obecnie prof. na ATK.
W dniu 17-III-69 r. o godz. 18 – w kościele św. Anny dla grupy ekumenicznej wygłosił prelekcję przebywający czasowo w Warszawie ks. prawosławny Archimandryta z Sofii. Tego samego dnia wygłosił dwie prelekcje na ATK.
3 Zapytany tw o ks. Bączyka podał, że obecnie przebywa on w Zielonce, gdzie jest kapelanem u sióstr zakonnych. Ponadto ma on pracować w Sądzie Metropolitalnym. Kończy on pracę na ATK.
Na spotkaniu tym tw radził się mnie w dwóch sprawach:
– w sprawie wizyty w Wydziale Wyznań
– w sprawie ewentualnego wysłania do znajomych z zagranicy kart informujących o zamiarach odtworzenia fresków
Uzgodniono, iż w piątek tw poda mi telefonicznie brakujące terminy wystąpień Wyszyńskiego.
Na następne spotkanie tw dostarczy mi do wglądu treść listu studentów skierowanego do papieża.
O ks. Bączyku poinformować tow. Borowskiego.
Sprawę prywatną tw omówić z Naczelnikiem.
Inspektor Wydziału IV
/-/ kpt. – S. MIKOS
Odbito w 1 egz. + wyciag
Egz. Nr 1 – teczka robocza tw
Wyc. – teczka obiekt.
Druk ICh opr. MS
Nr masz. 632
– k. 175 /…/
8 Dane historyczne o kościele św. Anny. Rektorami kościoła akademickiego św. Anny byli:
1928-1934 – ks. Szwejnio
1934-1942 – ks. Detkenu
1942-1943 – ks. Jachimowski
1945-1946 – ks. Piotrowskich
1946-1952 – ks. Padacz
1952-1953 – ks. Kamiński Zb.
1956-1966 – ks. Jabłonka
– k. 182
/…/ Komplet materiałów z tej sesji tw obiecał mi udostępnić do wglądu po ich skompletowaniu i przepisaniu.
– k. 188
/…/ Zajęcia z młodzieżą prowadzą obecnie księża miejscowi z kościoła akademickiego tj. ks. Uszyński, ks. Piasecki, ks. Czarnowski i ks. Wysocki. Niekiedy angażowani są również księża studiujący na ATK. Miejscowi księża są bardzo obciążeni obowiązkami i praca ich z młodzieżą akademicką nie jest systematyczna. Ks. Piasecki niezależnie od tego, że jest wikariuszem kościoła św. Anny, pracuje na cały etat w ATK, ks. Nowak jest profesorem w WSD, a ks. Czarnowski studiuje muzykologię na ATK. Obecnie jest na III roku.
Najliczniejszą z grup, jakie istnieją przy kościele św. Anny, jest grupa chórzystów licząca około 50 osób. Grupą tą opiekuje się ks. Piasecki. Próby śpiewu odbywają się dwa razy w tygodniu.
Na początku roku akademickiego 1969/70 kościół św. Anny włączył się do akcji wyszukiwania kwater dla tych studentów, którzy nie otrzymali miejsca w akademikach. Dotychczas załatwiono 30 kwater.
– k. 190
/…/ 6 Ocena stanu duszpasterstwa akademickiego podana przez tw przedstawia się następująco:
Duszpasterstwo akademickie w Warszawie przeżywa poważny kryzys tak od strony napływu młodzieży, jak i od strony kadrowej. Wg danych liczbowych zebranych z terenu Warszawy, w Warszawie istnieje aktualnie 38 ośrodków przy parafiach, które łącznie skupiają około 3 tys. studentów. Liczba ta nie obejmuje danych z par. św. Jakuba, gdzie ks. Gniewniak podał liczbę 3 tys., co zdaniem tw jest nieprawdziwe.
Księża wyznaczeni do pracy z młodzieżą akademicką w Parafialnych Ośrodkach Duszpasterstwa nie wszyscy mają odpowiednie przygotowanie do tej pracy, a po drugie proboszczowie nie chcą ich odciążyć od innej pracy duszpasterskiej, bo duszpasterstwo akademickie jest dla nich co najmniej trzeciorzędne zadanie.
Nie ma w tej sprawie wspólnego zrozumienia wśród duchowieństwa parafialnego, a nawet i wśród duszpasterzy akademickich. Tu tw wspomniał tylko o ks. Gniewniaku, który ma się nie liczyć z Ośrodkiem Diecezjalnym i działa na swoją rękę.
Ks. Uszyński ma duże trudności w integrowaniu tego duszpasterstwa i niekiedy jest bliski rezygnacji ze stanowiska rektora.
Pod koniec grudnia ub. roku na skutek niepowodzeń będąc na rozmowie u kardynała miał prosić o zwolnienie go z obowiązków rektora kościoła akademickiego. Wyszyński pouczył go, aby niepowodzeniami nie załamywał się, bo takie każdy z nas- powiedział- ma. Pouczał ks. Uszyńskiego, aby prowadził spokojny dialog z księżmi zajmującymi się pracą duszpasterską wśród młodzieży akademickiej i umiejętnie ich sobie zjednywał.
Kardynał długo przekonywał Uszyńskiego o potrzebie rozmów, dialogu z księżmi.
W związku z trudnościami, jakie księża napotykają w pozyskiwaniu młodzieży do duszpasterstwa akademickiego, Wyszyński radził Uszyńskiemu, aby zrezygnować z działania ekspansywnego, a nastawić się na utrzymanie przy kościele tej młodzieży, która jest z nim dotychczas jakoś związana. W rozmowie tej Wyszyński dał wyraźnie do zrozumienia Uszyńskiemu, że nie należy bać się tyle laicyzacji młodzieży co nihilizmu, bezideowości, a więc hipisów. Zdaniem tw kardynał bardzo obawia się, aby fala rozruchów młodzieży, która przechodzi przez świat, nie dotarła do Polski. Młodzież ta często rzuca hasła „spalić Watykan”, ale [na] pytanie dlaczego, nie umie odpowiedzieć. Dlatego Wyszyński zalecał, aby duszpasterze akademiccy nie bali się rozmawiać z hipisami.
Na podstawie ostatniej rozmowy, jaką miał z kard. tw sądzi, że kardynał będzie chciał rozpocząć z władzami dialog, ale jeszcze nie wie, jak do niego przystąpić. Zdaje on sobie sprawę, że ogół duchowieństwa w Polsce, a zwłaszcza młodsza generacja nastawiona jest na przystosowanie się do obecnej rzeczywistości.
7 Kard. Wyszyński w rozmowie z tw opowiadał o sytuacji w Polonii zagranicznej. Księża starzy umierają i nie ma następców, bo brak jest powołań. W podtrzymywaniu ducha polskości wśród Polonii księża odgrywają dużą rolę. Sprawa ta leży gorąco na sercu bp. Rubinowi, który prosił ostatnio kard. Wyszyńskiego o księży dla Polonii. Wyszyński nic na razie nie obiecał, a odpowiedział, że w kraju też są duże trudności kadrowe i zalecił mu, aby budzili powołania u siebie.
– k. 202
/…/ 4 Tw „Marian” zapytany o uczestnika konwersatorium przy kościele św. Anny- Barańskiego podał, że Barański pojawił się przy kościele akademickim św. Anny w roku akad. 1968/69. Dołączył on się do grupy ekumenicznej, którą prowadziła s. Bogumiła. Przejawiał dużą aktywność w dyskusji, ale jego wystąpienia były chaotyczne, nieprzemyślane, co nie podobało się pozostałym członkom grupy. Z opowiadań s. Bogumiły tw pamięta, że Barański zawsze miał jakieś kłopoty. W roku akademickim 1969/70 ks. Czarnowski wciągnął Barańskiego do grupy SOS /porządkowej/. Początkowo udzielał się w tej pracy aktywnie, z czasem jednak wycofał się i dziś jest prawdopodobnie w KIK-u.
Z obserwacji tw Barański jest typem impulsywnym, pobudliwym, a przez studentów uważany był nawet za nienormalnego. Obecnie do kościoła św. Anny Barański nie przychodzi.
O terminach rekolekcji poinformować tow. Parola.
– k. 209
/…/ 5 Na nowy rok akademicki planowana jest zmiana obsady personalnej kościoła akademickiego św. Anny. Pozostaje tylko rektor ks. Uszyński, a pozostali księża- wikariusze będą przeniesieni. Ks. Piasecki ma być skierowany na rezydenturę, ks. Nowak do Zielonki, a ks. Czarnowski na Jelonki.
Ołtarz przy kościele św. Anny na Boże Ciało stroi młodzież akademicka z par. św. Michała wg następującego projektu. Krzyż na tle biało-czerwonym, na ramionach krzyża makieta globu ziemskiego i na niej monstrancja.
– k. 212
/…/ Odnośnie zmian personalnych przy kościele akademickim św. Anny tw podał, że ks. Piasecki nie otrzymuje żadnej placówki, bo chce dokończyć pracę doktorską na ATK. Ma zamieszkać prywatnie na Bielanach. Ks. Nowak otrzymuje kapelanię w Zielonce, a ks. Czarnowski ma być skierowany na Jelonki. Na wikariusz do św. Anny są brani pod uwagę: ks. Dąbkowski z ATK i ks. Pyzel.
Odnośnie terminów wystąpień Wyszyńskiego poza znanymi nam już tw zwrócił uwagę na 29-VI-70 r., w którym to dniu przypadają imieniny papieża i nie jest wykluczone, że Wyszyński może wystąpić.
Tw zwrócił się z prośbą o sprawdzenie, co było powodem wydalenia z uczelni /WSM/ studenta Janusza Dąbrowskiego, który to bierze udział w konwersatoriach przy kościele św. Anny. W/w był studentem na Wydziale Dyrygentury na ostatnim roku.
– k. 216
/…/ 2 Tw zapytany, kim jest Zakrzewska, która weszła do Rady Duszpasterskiej, podał że jest ona „ósemką” i sama zgłosiła swój akces do pracy w Sekcji Duszpasterstwa Specjalistycznego. Czym ona się zajmuje i jaki kierunek studiów posiada, nie wie, ale postara dowiedzieć się tego od ks. Króla.
Tw otrzymał zadanie zbierania komentarzy w sprawie aresztowania ks. Czumy.
– k. 218 Notatka służbowa ze spotkania z tw „Marianem”, Warszawa 20.08.1970 r., Tajne
Spotkanie odbyłem dnia 20-08-70 r. o godz. 11 na LK „Olimp” uzyskując następujące dane:
1 W dniu 7-08-70 r. w kościele św. Anny odbyło się spotkanie kursowe- kolegów kursowych ks. Uszyńskiego. W spotkaniu tym wziął udział kard. Wyszyński, który podczas obiadu opowiadał zebranym ciekawostki z miejsc swojego pobytu w czasie jego izolacji. Opowiadanie kardynała nie wywarło na słuchaczach większego wrażenia.
2 Tegoroczną pielgrzymkę sierpniową tw ocenił za lepiej zorganizowaną niż w ub. roku, natomiast co do frekwencji uważa on, że było o około 200 osób mniej tego roku. Na trasie nie było żadnych przeszkód ani poważniejszych incydentów. Generał Paulinów złożył nawet podziękowanie władzom za pilnowanie porządku na trasie pielgrzymki. Młodzież akademicka szła w grupie 17 i częściowo w 15. Łącznie tw oblicza, że było w pielgrzymce ok. 800 akademików, a w grupie 17 tylko ok. 350. Z kościoła św. Anny poszło ok. 100 osób. Przed wyruszeniem pielgrzymki do Warszawy przyjechało ok. 50 osób, a więc z Katowic, Szczecina, Krakowa. Nocowali oni u studentów warszawskich, a część w korytarzu przy kościele św. Anny.
3 Na wikariuszy do kościoła św. Anny otrzymali nominacje:
– ks. Dąbrowski, dr muzykologii wrócił on z diecezji gnieźnieńskiej,
– ks. Dąbkowski z ATK, robi doktorat,
– ks. Pawlik z Łomianek.
4 W dniu 24-08-70 r. w Ołtarzewie rozpoczynają się rekolekcje dla duszpasterzy akademickich, po których odbędzie się sesja robocza.
W drugim dniu sesji roboczej tj. dnia 28-08 o godz. 14 przewidziane jest wystąpienie kard. Wyszyńskiego. Najbliższe terminy wystąpień kard. Wyszyńskiego w kościele św. Anny to 25 września i 4-X o godz. 19.
5 Tw ujawnił mi fakt rozłamu, jaki dokonał się w grupie ekumenicznej przy kościele św. Anny spowodowany działaniem ks. Bogusiaka- prob. parafii pod Opolem. Tenże ks. Bogusiak zetknął się z grupą ekumeniczną okazyjnie w Laskach, zaprosił tę młodzież do siebie na obóz i do dzisiejszego dnia utrzymuje z niektórymi członkami tej grupy kontakty.
W wyniku interwencji ks. Uszyńskiego ks. Bogusiak został przez swoich zwierzchników napomniany, ale dalej swojego działania nie zaprzestał. Czyni on wiele wysiłków, aby pozyskać dla swego kierunku- ekumenii zwolenników z całego kraju ze środowisk akademickich.
Po wykorzystaniu danych z notki, notatkę załączyć do teczki roboczej tw.
Spotkanie następne uzgodniono na dzień 29-08-70 r. o godz. 10 tj. zaraz po sesji roboczej.
Inspektor Wydziału IV
/-/ kpt. – S. MIKOS
Odbito w 1 egz. + 2 wyc.
Druk ICh opr. MS
Nr masz. 1745
– k. 234 Notatka służbowa ze spotkania z tw „Marianem”, Warszawa 27.10.1970 r., Tajne
Spotkanie odbyłem dnia 27-10-70 r. o godz. 9,30 na LK „Olimp” uzyskując następujące dane:
1 Ośrodek akademicki przy kościele św. Anny w związku z wymianą wikariuszy ma duże trudności organizacyjne. Nowi wikariusze: Dąbrowski, Dąbkowski i Pawlik nie mają doświadczenia po tej linii pracy i sami nie bardzo siebie widzą na tych stanowiskach. Ks. Dąbkowski chodził już do ks. Piotrowskiego z prośbą o przesunięcie go do pracy w parafii. Wymiana wikariuszy spowodowała również odejście z tego Ośrodka pokaźnej ilości studentów. Aktualnie na zajęcia- konwersatoria przychodzi 1/3 składu, jaki był w ubiegłym roku. Problematyka i częstotliwość spotkań poszczególnych grup została w porównaniu do ubiegłego roku poważnie ograniczona. Rozpadły się również niektóre grupy jak „Samotnych” i „SOS”. Takie grupy jak: „Gałganiarze”, „Plastusie” i „Licealiści” objęci są ogólnym planem konwersatoriów, natomiast dla pozostałych grup plan spotkań opracowany został oddzielnie.
Plan konwersatoriów na rok akademicki 1970/71 tw przedstawił mi na piśmie.
Plan spotkań grup przedstawia się następująco:
– Grupa pielgrzymkowa ma zaplanowane spotkania w każdą drugą niedzielę miesiąca zaraz po mszy akademickiej
– grupa dyplomantów ma zaplanowane spotkania w każdą drugą niedzielę miesiąca zaraz po mszy akademickiej
– grupa bibliotekarzy ma spotkania w pierwszą niedzielę miesiąca o godz. 11
– pracownicy lecznictwa spotykać się będą w drugą niedzielę miesiąca o godz. 11,30. Opiekunem tej grupy jest ks. Dąbkowski.
– spotkania „Młodych rodzin” zaplanowane są w każdą drugą niedzielę miesiąca o godz. 16,30. Grupa ta jest pod opieką ks. Uszyńskiego, ale zajęcia będą prowadzić sami.
– grupa chóralna ma zbierać się na próby- ćwiczenia w każdy piątek o godz. 19. Opiekunem grupy chóralnej jest ks. Dąbrowski.
Aktualny stan Ośrodków rejonowych duszpasterstwa akademickiego przy parafiach nie jest jeszcze tw znany. Ośrodki rejonowe pracowały dotychczas, jeśli chodzi o przerabianą problematykę, każdy wg swego uznania. Domagano się jednak ciągle opracowania jednolitego programu działania dla wszystkich ośrodków rejonowych.
Program taki na rok akademicki 1970/71 został opracowany. Tematyka jego to: kultura moralna współczesnego chrześcijanina. Zestaw tej tematyki tw przedstawił mi na piśmie.
2 Na dzień 8-XI-70 r. Ośrodek Diecezjalny Duszpasterstwa Akademickiego w Warszawie organizuje zlot akademików na cmentarzu w Palmirach. Odpowiedzialnym jest ks. Kalisiak. Organizacyjnie ma to wyglądać tak, że młodzież małymi grupkami kilkuosobowymi udaje się do Palmir, gdzie ma się zebrać na godz. 15,30. Po zwiedzeniu cmentarza i zapaleniu zniczy na grobach o godz. 16- odbędzie się msza z krótką homilią, którą odprawi ks. Kalisiak. Po mszy nastąpi powrót do Warszawy.
3 Spotkania szkoleniowe członków ASO odbywać się będą dalej przy kościele św. Anny. Pierwsze spotkanie tej grupy odbyło się 18-X-1970 r. Kolejne spotkania zaplanowane są na każdą pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca o godz. 15. Głównym przedmiotem zajęć tej grupy jest liturgia. Organizatorzy ASO mieli trudności w znalezieniu odpowiedniego specjalisty od liturgii. W końcu udało im się zaangażować do tego przedmiotu dominikanina O. Salija.
4 Tw zapytany o adres zamieszkania ks. Czarnowskiego Wojciecha podał ul. Żelazną 103 m. /…/ zaznaczając, że taki adres podał mu Czarnowski.
W załączeniu plan konwersatoriów w kościele św. Anny i tematyka dot. kultury moralnej współczesnego chrześcijanina.
St. Inspektor Wydziału IV
/-/ kpt. – S. MIKOS
Odbito w 1 egz. + 2 wyc.
Egz. Nr 1 – teczka robocza tw
Wyc. – teczka zagad. DA
Wyc. – teczka ASO
Druk ICh opr. MS
Nr masz. 2257
– k. 238
/…/ Wikariusz kościoła św. Anny ks. Pawlik zostaje przeniesiony na Bema, a na jego miejsce przychodzi ks. Kalinowski.
Tw wręczył mi na spotkaniu komplet materiałów z sesji roboczej duszpasterzy akademickich odbytej w Ołtarzewie.
– k. 249
/…/ 7 Księża duszpasterze akademiccy z kościoła św. Anny w Warszawie zaniepokojeni są działaniem bliżej nieznanej im sekty religijnej, która usiłuje pozyskiwać dla siebie studentów z duszpasterstwa akademickiego. Członkowie tej sekty przychodzą do kościoła św. Anny, biorą udział w konwersatoriach, robią zamęt podczas dyskusji, a po zajęciach docierają do uczestników konwersatoriów i agitują ich do swego wyznania. Najczęściej przychodzą oni w piątki na grupę ks. Ziółkowskiego o godz. 19,40 do sali bibliotecznej. Są to studenci PW i UW. Agitację mają prowadzić i na uczelniach. Ich terenem działania jest zaś „Dziekanka”. Dyskusje organizują w domach prywatnych m.in. w Al. Jerozolimskich i na Żoliborzu. Wyznają oni jakąś swoistą religię słowiańską.
Na czele tej sekty ma stać Brat Ryszard. Kapłan ich nazywa się Masław Światowidowicz. Jest to osobnik w wieku lat 30, nosi długie włosy, długą, ryżą brodę, wzrost średni. Chodzi z krzyżem na piersiach i posążkiem Światowida. Widziany był kilkakrotnie na zajęciach akademików w kościele św. Anny.
5 Na spotkaniu tw „Marian” wręczył mi obiecywany już wcześniej nowy statut duszpasterstwa akademickiego, który załączam.
– k. 251
/…/ Po zakończeniu obrad duszpasterze diecezjalni z Bydgoszczy i Częstochowy poinformowali osobiście bpa Modzelewskiego o faktach werbowania do współpracy ze Sł. Bezp. co aktywniejszych studentów z duszpasterstwa akademickiego. Bp Modzelewski oznajmił im, że poinformuje o powyższym bpa Dąbrowskiego.
– k. 263
/…/ 1 Rektor kościoła akademickiego św. Anny w Warszawie zabiega już od kilku lat o ujednolicenie duszpasterstwa akademickiego na terenie Warszawy i o podporządkowanie sobie duszpasterzy rejonowych, ale napotyka na tej drodze duże trudności. Księża- duszpasterze rejonowi przejawiają niechęć do podporządkowania się, nie chcą być krępowani wytycznymi Ośrodka Diecezjalnego, mają aspiracje prowadzenia pracy po swojemu.
Pomijając nawet ten problem, ks. Uszyński ma dużo kłopotów ze swoimi wikariuszami przy kościele św. Anny. Obecny skład wikariuszy szczególnie nie odpowiada ks. Uszyńskiemu, a to z uwagi na zaangażowanie się wikariuszy poza kościołem akademickim oraz z uwagi na ich cechy charakteru: wyniosłość, zarozumiałość, brak dyscypliny. I tak: ks. Dąbrowski bardziej związany jest z ATK niż z kościołem św. Anny. Ks. Kalinowski poważniej traktuje pracę w KIKu niż przy kościele akademickim. Ks. Kalinowski pracuje z młodzieżą KIKu, z którą organizuje spotkania w swoim mieszkaniu na plebanii kościoła św. Anny. Spotkania dyskusyjne przeciągały się niekiedy do godziny 24, a nawet i do 1. Ks. Uszyński zabronił ks. Kalinowskiemu przeciągania tych spotkań po godz. 22,45. Ks. Kalinowski powiesił w swoim pokoju swój portret z fajką, pod którym widnieje napis: „U mnie można palić”.
Młodzież zbierająca się u ks. Kalinowskiego nie ma nic wspólnego z duszpasterstwem akademickim, stanowi ona zamknięty klan, do którego nikt nie ma dostępu z grup studenckich, jakie istnieją przy kościele św. Anny. /…/
Na spotkaniu wręczyłem tw „Marianowi” prezent imieninowy wartości 550 zł.
